سعید زارعی

مدل تنش کولمب بر اساس محاسبه آستانه شروع لغزش در سطوح گسلی تحت تنش با فرمول معیار گسیختگی کولمب و محاسبه تنش حاصل از جنبش بلوک‎ها‎ی دوسوی یک گسیختگی سرچشمه بنا شده است. دستاوردهای این مدل برهم کنش زمین لرزه‎ها‎ و پراکندگی مکانی پس لرزه‎ها‎ را در بر می‎گیرد و با احتمالات زمین لرزه ای و تغییرات نرخ لرزه خیزی همخوانی زیادی دارد. پهنه گسلی دشت بیاض در شمال بلوک لوت، به عنوان یک منطقه فعال زمین‎ساختی در شرق ایران شناخته شده است. بررسی تغییرات تنش کولمب نشان می‎دهد که زمین لرزه اصلی دشت بیاض در سال 1968 بخش‎ها‎یی از گسل رانده فردوس (زمین لرزه 1968فردوس) و شرق گسل راستالغز چپگرد دشت بیاض شرقی(زمین لرزه 1979کولی- بنیاباد) را برانگیخته نموده است اما بر روی گسل آوش (زلزله 1976 وندیک) با افت تنش و باربرداری همراه بوده است. شواهد زمین‎ریخت‎شناسی از جمله جابجایی قناتها، تپه‎ها‎ی باستانی تخریب شده، جابجایی آبراهه‎ها‎ و افراز‎ها‎ی فرسایش یافته نشان دهنده ی تجدید فعالیت این گسل در طی تاریخ می‎باشند. به نظر می‎رسد که علاوه بر امتداد گسل دشت بیاض که طی زمین لرزه‎ها‎ی 1968 فردوس و 1979 کولی- بنیاباد فعال شده اند، بخش‎ها‎ی جنوبی گسل دشت بیاض به سمت قائنات نیز از مناطق پر خطر در آینده باشد.