سعید زارعی

در طول بیست سال گذشته، بخش زیرپهنه فارس در کمربند کوهزایی زاگرس فعال بوده است. امروزه با ظهور ژئودزی فضایی یک منبع جدید از اطلاعات در مورد میزان فعالیت زمین لرزه ها به دست آمده است. ژئودزی فضایی به وسیله سنجش مدل ها و اندازه گیری نرخ استرین زمین ساختی که زمین لرزه ها ایجاد می کنند، نرخ فعالیت را پیش بینی می کند. ابتدا منطقه مطالعاتی به سلولهای مساوی تقسیم و سپس برای هر سلول مقدار نرخ استرین با استفاده از نرخ لغزش بدست آمده از بردارهای سرعت GPS استخراج گردید و با میان یابی به روش نزدیک ترین همسایگی، برآورد شده است. در ادامه مقدار نرخ گشتاور ژئودتیک برای هر سلول محاسبه شده است. این مقدار در بخش هایی از غرب استان فارس و استان بوشهر و همچنین بخش های غربی استان هرمزگان بیشتر می باشد. پهنه بندی صورت گرفته برای نرخ گشتاور ژئودتیک نشان دهنده آن است که در بخش های جنوبی این نرخ به طرز معناداری بیشتر از بخش های شمالی زاگرس می باشد که نشان می دهد در این مناطق انرژی بیشتری وجود دارد و لذا می تواند از خطر لرزه خیزی بالاتری در آینده برخوردار باشد. نتایج حاصل از بررسی پارامتر لرزه خیزی b و بعد فرکتال لرزه خیزی و نسبت این دو نشان می دهد که بخش های فوق و خصوصا مراکز جمعیتی شامل شیراز، خان زنیان، کازرون، سروستان، فیروزآباد و کوهمره سرخی و مناطق اطراف آنها از خطرناکترین بخش های پهنه زمین ساختی فارس می باشند. تحلیل های کینماتیکی نیز نشان می دهند شکل گیری کمان فارس می تواند به دلیل چرخش های ناشی از روند متفاوت بردارهای تنش و راستای کرنش بخش های شرقی و غربی پهنه فارس باشند.