خداداد بحری

امام علی (ع) بلیغ ترین خطیب عرب است، کتابی که از خطبه ها، نامه ها و کلمات قصار آن حضرت به جای مانده راهنمای سخنوران گشته است و نهج البلاغه لقب گرفته است. وی اولین مردی است که به پیامبر (ص) ایمان آورد. در دامن رسول الله پرورش یافت، آوای وحی را که بر پیامبر نازل می شد و بر زبان رسول الله جاری می شد به گوش جان می شنید و به خاطر می سپرد. این امر سبب شد تا آثار نورانی کلام خدا در سخنانش پدیدار شود به طوری که جلوه های آن را در بسیاری از سخنانش بتوان یافت. خطبه ی آغازین نهج البلاغه مشتمل بر حمد و ثنای خدا و موضوعاتی از قبیل خلقت جهان، آفرینش ملائکه، برگزیده شدن پیامبران، بعثت حضرت محمد(ص)، قرآن و حج است. نگارنده در این مقاله به بررسی آثار قرآن کریم در این خطبه از نهج البلاغه پرداخته است. بدین منظور عبارات آن حضرت در خطبه مذکور را- بر اساس نظریه ی بینامتنیت- با آیات قرآن تطبیق داده و به این نتیجه رسیده است که قرآن کریم به دو شکل در این خطبه جلوه کرده است: الف: جلوه ی لفظی ب: جلوه ی معنوی.