ناصر زارع

نا گفته پیداست که بهره گیری از آیات قرآنی و احادیث از دیر باز در میان شعرای فارسی زبان به ویژه شعرای قدیمی بسیار رواج داشته است به گونه ای که کمتر شاعر برجسته ی قدیمی را می توان یافت که در اشعار خود از آیات و احادیث بهره نجسته باشد. در میان شعرای نوپرداز معاصر از شادروان اخوان ثالث می توان یاد کرد که از آیات قرآنی و احادیث در اشعارش، بسیار بهره جسته است؛ این بسامدِ کاربست آیات و احادیث در اشعار اخوان به حدی است که نشان از توغل وی در آیات و احادیث دارد. البته مقاله ی اخوان تحت عنوان «آیات موزون افتاده ی قرآن کریم» در یادنامه ی علامه ی امینی که اینک در جلد دوم «حریم سایه های سبز» چاپ شده و در پایان «ترا ای کهن بوم و بر دوست دارم» تکمله ای نیز بر آن افزوده دال بر توغل وی در آیات قرآنی است. اما کاربست آنها و نیز کاربست احادیث در شعر های اخوان از لونی دیگر است که نشان از انس وی با آیات و احادیث دارد به گونه ای که این مهم در شعر های دیگر شعرای نوگرای معاصر یا به چشم نمی خورد و یا دست کم کمتر و کمرنگ تر به چشم می خورد .برای نمونه شعرهای دو مجموعه ی «ارغنون» و «ترا ای کهن بوم و بر دوست دارم» سرشار از بینامتنیت با آیات و احادیثی است که اخوان آنها را به طرق و شکلهای مختلف به کار بسته است به گونه ای که بررسی تمامی آنها بی گمان از حوصله ی یک مقاله خارج است و دست کم دو مقاله ی مفصل را می طلبد.