پرویز حاجیانی

به منظور مدیریت منابع و بهره برداری مناسب و مطلوب از ذخایر، شناخت و سنجش نقاط مرجع مدیریتی در شیلات از اولویتها است و بدون آن امکان هیچ گونه برنامه ریزی میسر نمی باشد. یکی از نقاط مرجع مهم در شیلات حداکثر تولید پایدار است. دو روش اصلی برای اندازه گیری حداکثر تولید پایدار روش تولید مازاد و روش مبتنی بر نرخ مرگ و میر طبیعی است. دو الگوی اصلی تولید مازاد، الگوهای شیفر و فکس هستند که در این مطالعه با استفاده از آنها، حداکثر تولید پایدار ذخایر میگوی خلیج فارس (محدوده آبهای استان بوشهر) در سال 1381 و مقدار تلاش استاندارد ایجاد کننده این میزان تولید یعنی Fmsy تخمین زده شده است. علاوه بر این از سه روش تجربی گولند، کادیما و گارسیا - که مبتنی بر نرخ مرگ و میر طبیعی (M) هستند - برای محاسبه حداکثر تولید پایدار استفاده شده است. سپس حداکثر تولید پایدار به دست آمده از روشهای تولید مازاد و تجربی با هم مقایسه شده است. نتایج الگوی فکس با کمی چشم پوشی تقریبا معادل متوسط هر سه نرخ مرگ و میر طبیعی نتایج گولند و گارسیا بوده است. الگوی کادیما در محاسبه حداکثر تولید پایدار دچار بیش برآورد است. با توجه به اینکه در دهه گذشته زیستگاهها و ذخایر میگوی استان بوشهر به شدت تحت فشار عوامل انسانی بوده و بیش از اندازه مورد برداری قرار گرفته است، شاخص دیگری با نام حداکثر تولید ثابت پیشنهاد شده است که بر اساس آن، برداشت پایدار در سال 1381 بین 1200 تا 1600 تن برآورد شده است.