غلامرضا عبدی

در این مطالعه، ریزازدیادی دو جمعیت شنبلیله ایرانی (اردستان و بوشهر) و پاسخ های مورفولوژیکی و بیوشیمیایی آن ها به تنش های شوری و خشکی در شرایط کشت درون شیشه ای، در قالب یک آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. انواع مختلف ریزنمونه ها (جوانه انتهایی، لپه و اپیکوتیل) در محیط کشت MS حاوی غلظت های مختلف تنظیم کننده های رشد گیاهی مانند کینتین (0، 0.5 و 1 میلی گرم در لیتر) و 2,4-D (0.5، 1 و 2 میلی گرم در لیتر) کشت شدند. محیط کشت موراشیگ و اسکوگ (MS) غنی شده با 1 میلی گرم در لیتر کینتین و 2 میلی گرم در لیتر 2,4-D، بالاترین نرخ پرآوری کالوس را در هر دو جمعیت نشان داد. بیشترین حجم کالوس از ریزنمونه جوانه انتهایی به دست آمد. کالوس های حاصل از جوانه انتهایی به رنگ سبز و متمایل به زرد، کالوس های حاصل از لپه به رنگ زرد تا سفید با بافت نرم، و کالوس های حاصل از اپیکوتیل به رنگ متمایل به سبز و فشرده بودند. نتایج حاصل از اعتنش شوری با غلظت های مختلف کلرید سدیم (0، 70 و 120 میلی مولار) و تنش خشکی با پلی اتیلن گلیکول (0، 5 و 10 درصد) نشان داد که هر دو تنش، رشد کالوس را کاهش و میزان پروتئین کل، پرولین، کاتالاز، پراکسیداز و محتوای تریگونلین را در هر دو جمعیت افزایش دادند. اندازه گیری تریگونلین نشان داد که جمعیت بوشهر محتوای تریگونلین بالاتری در شرایط درون شیشه ای نسبت به جمعیت اردستان داشت.