حمید اسدپور

جزیره کیش در فاصلة قرون ششم تا هشتم هجری قمری یکی از کانونهای مهم سیاسی و اقتصادی در خلیج فارس بود. در طی این دوران، کیش تحت حاکمیت سه خاندان محلی بنی قیصر، اتابکان فارس و ملوک طیبی قرار گرفت. پژوهش حاضر به دنبال بررسی اوضاع و تحولات سیاسی و اقتصادی جزیره کیش در این دوران و شناخت عوامل مؤثر بر برآمدن و زوال این حکومتهای محلی است. نتایج پژوهش حاکی از این است که به واسطة زوال آل بویه و از رونق افتادن سیراف، کیش به دلیل موقعیت مناسب جغرافیایی و سیاستهای خاندان بنی قیصر به کانون اصلی تجارت خلیج فارس تبدیل شد. رونق اقتصادی کیش موجب جلب توجه اتابکان فارس که در توسعة قدرت خود در نواحی داخلی ایران ناکام شدند گردید و آنها کیش را به عنوان ارزشمندترین منبع درآمد بازرگانی به تصرف درآوردند. زوال اتابکان فارس موجب شد که ایلخانان اداره کیش را به خاتدان ملک الاسلام طیبی بسپارند. به واسطة قدرتمند شدن ملوک هرمز سرانجام خاندان طیبی در برابر آنها شکست خوردند و کیش جایگاه خود را به نفع هرمز از دست داد. این پژوهش به روش توصیفی تحلیلی انجام شده و داده ها به شیوة کتابخانه ای گردآوری شده است.