حسین سلیمی

مقایسه ها و واکاوی آثار مشابه در دوران مختلف تاریخ همواره بهانه خوبی برای پیدا کردن نکات پنهان و علت آن اختلافات بوده است. در این مثلث که زوایایش را یادگار زریران، شاهنامه (هزار بیت دقیقی مدخل در شاهنامه) و تاریخ ثعالبی معروف به غرر اخبار نام نهاده ایم، شباهت هایی طبق انتظار مشاهده می شود که بدیهتاً ناشی از ذکر یک رویداد خاص تاریخی است و درعین حال دارای تفاوت ها و یا حذفیاتی نسبت به هم دیگر هستند که نقطه افتراق و محل بحث را می گشاید. این مقاله که با روش توصیفی – تحلیلی و با رویکرد کتابخانه ای نوشته شده است، قصد دارد تا این تفاوت ها و شباهت ها را با بررسی و مقایسه این سه متن مورد واکاوی قرار دهد. نتایج نشان می دهد که تفاوت هایی که در شاهنامه وجود دارد در مقایسه با دودیگر بزرگ تر و ملموس تر است و درعین حال در تاریخ ثعالبی ذکر رویدادها، شباهت های زیادی به یادگار زریران دارد. در اینجا یافتن تفاوت ها و جدول بندی آن این امکان را می دهد که مخاطب دید کلی و تحلیلی را برای مقایسه بیابد. در انتها با استعانت از نظریات گایگر-زبانشناس آلمانی- و احتمالات دیگر مستدل بر استقرا به چرا جویی این اختلافات پرداخته می شود.