محسن محرابی

در سالهای اخیر نورپویادرمانی و نورگرمادرمانی به عنوان روشهای نوین و غیر تهاجمی درمان سرطان شناخته شده اند که با به کارگیری نانوذرات زیستسازگار اثر بخشی روشهای درمان مبتنی بر نور را بهبود بخشند. در این پژوهش، نانوکامپوزیتی هیبریدی متشکل از نانوذرات اکسید آهن (Fe₂O₃) و سولفید آهن (FeS₂) به عنوان عوامل حساس به نور، و نانوذرات کربنات کلسیم (CaCO₃) استخراج شده از اسکلت ماهی مرکب به عنوان حامل دارو، با استفاده از ترکیب روش سنتز سبز و هیدروترمال سنتز شد. جهت تعیین مشخصات ساختاری و نوری نانوکامپوزیت سولفید آهن- اکسید آهن- کربنات کلسیم، آنالیزهای مختلفی از جمله میکروسکوپ الکترونی عبوری، پراش اشعه ایکس، طیفسنج نوری مرئی-ماوراءبنفش، تبدیل فوریه فروسرخ انجام گردید. اثرات نورگرمایی برای چندین غلظت مختلف محلول آبی نانوکامپوزیت سولفید آهن- اکسید آهن- کربنات کلسیم توسط لیزر 808 نانومتر با توان 1 وات اندازهگیری و غلظت 6 میلیگرم بر میلیلیتر به عنوان غلظت بهینه جهت استفاده در روش نورگرمادرمانی و همچنین با استفاده از معادله روپر، مقدار بهره تبدیل نورگرمایی این نانوکامپوزیت 29 درصد تعیین گردید. همچنین، خواص نورپویادرمانی نانوکامپوزیت از طریق تولید گونه های اکسیژن فعال (ROS) در فرآیند فتوکاتالیستی با استفاده از شناساگر متیلن بلو به اثبات رسید. ظرفیت بارگذاری داروی دوکسوروبیسین بر روی نانوکامپوزیت 48٪ محاسبه گردید. ارزیابی سمیت سلولی (آزمون( MTT روی رده سلولی سرطان تخمدان (Ovcar-3) نشان داد که نانوکامپوزیت دوگانه FeS₂/Fe₂O₃ در غلظت 5/0 میلی گرم بر میلی لیتر، بیشترین سمیت سلولی را داشت و به عنوان یک عامل ضدسرطانی بالقوه و انتخابی معرفی می شود.