مهدی رضایی

کنترلهای داخلی، فرآیندی جهت حصول اطمینان برای دستیابی به اهدافی مانند اثربخشی، کارایی عملیاتی، قابلیت اتکای گزارشگری و تطابق فعالیت سازمان با قوانین کاربردی و الزام نهادهای قانونگذار است. هدف از این پژوهش بهبود ارزیابی کنترلهای داخلی و سیستمهای حسابداری است. مطالعه به صورت کاربردی-توسعهای و با روش پیمایشی مقطعی انجام شده و دادهها از طریق مصاحبههای نیمهساختاریافته با بیست نفر از خبرگان حسابداری جمعآوری شده است. تحلیل دادهها با روش داده بنیاد صورت گرفت و جهت اعتبارسنجی و ارائه الگوی نهایی از روش مدلسازی معادالت ساختاری و نرمافزار SMARTPLS استفاده شد مقوله های اصلی این پژوهش شامل: شرایط علی، مقولههای محوری، شرایط زمینهای، شرایط مداخلهگر، راهبردها و پیامدها شناسایی شد. یافتههای این پژوهش نشان میدهد برای ارتقاء ارزیابی کنترلهای داخلی و سیستمهای حسابداری، الزم است تا سیستمهای راهبردی مناسبی در سازمان تدوین و پیادهسازی شود. این سیستمها باید شامل مراجعه به استانداردهای بینالمللی حسابداری، ایجاد فرآیندهای مستندسازی و تدوین سیاستها و رهنمودهای مناسب برای ارزیابی کنترلهای داخلی باشد. همچنین، برای اطمینان از کار آیی این سیستمها، الزم است که فرآیندهای نظارت و ارزیابی بهصورت مداوم انجام شود و نتایج آن به مدیران باالتر منتقل شود تا بر اساس آنها تصمیمگیری شود. بهاینترتیب، سازمان قادر خواهد بود تا از ابزارهای مدرن حسابداری بهره برده و کنترلهای داخلی قویتری را برای مدیریت بهتر منابع و فعالیتهایش تضمین کند.