رسول بلاوی

چند صدایی یکی از موضوعاتی است که در چند دهه ی اخیر در حوزه ی مطالعات ادبیات داستانی مورد توجه قرار گرفته است. یکی از نظریات قابل توجه در این باب نظریه ی نظریه پرداز روسی، میخائیل باختین است. به اعتقاد میخائیل باختین چند صدایی توزیع مساوی صداها در متن است بدون اینکه صدایی بر صدای دیگر مسلط شود و استقلال صداها نقض شود. بهترین انواع ادبی برای بازتاب صداها، داستان، رمان و قصه هستتند و باختین تنها رمانی را در خور توجه می داند که مجال بروز صداهای مختلف را فراهم آورد. پژوهش حاضر با روش توصیفی– تحلیلی به بررسی رمان راعی غوالی (چوپان شتری به نام غوالی) اثر وفاء العمیمی (1989م) براساس نظریه ی مذکور پرداخته است. العمیمی در این اثر تلاش کرده دیدگاه ها و باورهای غلط جامعه نسبت به زنان مطلقه را به تصویر بکشد؛ زنانی که برای تحقق آرزوها و خواسته های خود تلاش می کنند؛ اما افراد مختلف جامعه با پایبندی به اعتقادات کهن خود مانع رشد آن ها و شکوفایی استعدادهایشان می شوند. واقع گرایی و ارائه تصویری واقعی از جامعه دلیلی بر انتخاب این رمان است. از نتایج این پژوهش می توان به این مهم اشاره نمود که العمیمی با هدف نقد ساختارهای اجتماعی جامعه نسبت به زنان مطلقه صداهای مختلفی ایجاد نموده که با توجه به مؤلفه های چند صدایی مطرح شده از سوی باختین، وجود این صداها و شواهدی دیگر مانند تعدد گفتمان ها و ایدئولوژی ها، بینامتنیت، تعدد راویان و تغییر ناگهانی زاویه دید و کرونوتوپ در این رمان، آن را در دسته ی رمان های چند صدایی قرار داده است.