سالم مرمضی

زمینه: گیـاه دارویـی بابونـه در بـسیاری از کــشورها به صورت گل های خــشک و اســانس در صــنایع دارویـی، غـذایی، آرایـشی و بهداشـتی مورداستفاده قـرار می گیرد و در سال های اخیر نیز به عنوان یکـی از پرفروش ترین گیاهان دارویی در جهان درآمده است. به منظور ارزیابی تنوع ژنتیکی جمعیت های بابونه آلمانی جمع آوری شده از نقاط مختلف ایران با استفاده از صفات مورفولوژیک، بیوشیمیایی و نشانگر مولکولی ssr، دو آزمایش یکی مزرعه ای در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه خلیج فارس و دیگری در حوزة نشانگرهای مولکولی در پژوهشکده خلیج فارس روی نمونه های برگی برداشت شده از مزرعه انجام گرفت. هدف: بین توده های بومی بابونه آلمانی مناطق مختلف که می توانند به عنوان منابع ژنتیکی ارزشمند برای به نژادی این گیاه دارویی استفاده شوند تفاوت ژنتیکی و مورفولوژیکی وجود دارد که می تواند مبنای انتخاب ارقام گیاهان دارویی برای مناطق مختلف قرار گیرد. در این پژوهش، این تنوع وجود تفاوت ژنتیکی آنها را در قالب بررسی صفات مورفولوژیک و داده های ژنوتیپی حاصل از بررسی نشانگر مولکولی ssr مورد پژوهش قرار گرفت. روش‏شناسی: جمعیت های مختلف بابونه آلمانی جمع آوری شده از مناطق مختلف به عنوان جامعه آماری بوده و صفات فنولوژیک تعداد روز تا سبزشدن و تعداد روز تا گلدهی به ترتیب از طریق محاسبه تعداد روز تا 70 درصد سبزشدن و تعداد روز تا 50 درصد گلدهی بوته ها یادداشت شد. ارتفاع گیاه بر اساس سانتیمتر در هر کرت اندازه گیری شد. اندازه گیری قطر گل و نهنج با استفاده از کولیس وزن تر و خشک در هر چین به وسیله ترازو دیجیتالی ثبت شد. اسانس گیری با استفاده از دستگاه کلونجر و درصد کامازولن به وسیله دستگاه اسپکتروفتومتر اندازه گیری شد. کلروفیل a و b نیز در آزمایشگاه محاسبه شد. استخراج DNA به روش CTAB بود و بررسی کمیت و کیفیت DNA نیز به وسیلة دستگاه اسپکتروفوتومتر و الکتروفورز ژل انجام شد. 5 جمعیت موردنظر با کمک 6 نشانگر از نوع SSR مورد ارزیابی ژنتیکی قرار گرفتند. یافته‏ها: 1) انتخاب ژنوتیپ های برتر برای استفاده در برنامه های بهنژادی که این جمعیت های شاهیجان و جم 1 بودند که از نظر بیشتر صفات برتری داشتند. 2) میزان انطباق پراکنش جغرافیایی جمعیت ها با الگوی حاصل از فاصله ژنتیکی آنها بر اساس داده های ژنوتیپی نتیجه‏گیری: بر اساس نتایج ب