|
Title
|
بازتاب انديشه و خرد در شعر ناصرخسرو، در پيوند با مسئله پايداري
|
|
Type
|
Thesis
|
|
Keywords
|
ادبيات متعهّد، انديشه، خرد، ناصر خسرو.
|
|
Abstract
|
در شعر پايداري، به مثابۀ شكلي از شعر متعهّد، انديشه و خرد جايگاهي ويژه مي تواند داشته باشد. خرد، داشتن دانش، شعور، فهم، تجربه و بصيرت اكتسابي و نيز فهم ذاتي به همراه قابليت كاربست آن هاست. در بسياري از اديان و فرهنگ ها بر اهميّت خرد تكيه شده است. بنابراين مي توان نزديك ترين واژه به خرد را «دانايي» پنداشت. انديشه يا تفكّر، كاري ذهني است و زماني مطرح مي گردد كه انسان با مسئله اي مواجه است و خواستار حلّ آن نيز مي باشد. در اين هنگام در ذهن، تلاشي براي حلّ مسئله آغاز مي گردد كه اين تلاش ذهني را، «تفكّر» و يا «انديشه» مي نامند. انديشيدن، تلاشي است ذهني، براي پاسخ گويي دقيق به سؤالاتي كه به ابزاري چون منطق، خردورزي، دانش، تجربه و درك والاي صحيح موضوع. در متون پارسي ميانه به دو گونه خرد اشاره شده است: «آسن خرد» به معني خرد ذاتي و در برابر آن «گوش سرود خرد» به معني خرد اكتسابي. هدف اين تحقيق بيانگر توانايي حكيم ناصر خسرو قبادياني بلخي و نيز بخشي از قابليت زبان فارسي دري در قالب شعر به منوال خِرد و انديشه مي باشد. اين باور خِردمندانه مي رساند كه او سخت در بند خودي خود انسان است؛ يعني كه شخصيت واقعي انسان را در داشتن فضل و ادب وي جستجو مي كند، نه در خانواده وپدر و كاكا و ماماي وي. روش تحقيق، تحليلي- توصيفي و مبتني بر منابع كتابخانه اي و استنباط و استنتاج از آن هاست.
داناي يمگان كه جايگاه و قدر سخن را نيك مي داند بر خلاف جريان شعر و شاعري در زمان خويش از ريختن اين دُرِّ قيمتي به پاي خوكان و آزمندان اجتناب ورزيده و آن هايي را كه به تعبير او شعرفروشان اند، به باد انتقاد گرفته است. وي بي اعتنا به دنيا و دنياييات، در برابر استبداد حاكم قد عَلم نموده و براي درهم كوبي آن از اسلحۀ بُرّنده شعر بهره برده است. ناصر خسرو، مضاف بر شاعر بودن، معلّم اخلاق، حكيم ، متكلّم و فيلسوف است. او نداي وجدان روزگار پرتپش خود است وروشي پرستيز را در عقيده و بيان و در شريعت تبليغ نموده است. دلايلي كه سروده هاي ناصر خسرو را خواندني تر و ماناتر مي سازد، نقدهاي آشكاري است كه بدون هيچ واهمه و هراسي تمام صاحبان قدرت و شهرت را در زير ذرّه بين تُند نگاه خود به تماشا كشانيده و به عنوان يك متفكّر خردمند و متعهّد، مظالم و حيله گري هاي هركدام را جدا جدا به رخ شان كشيده و آن ها را متوجّه عواقب اعمال شان مي سازد.
ناصر
|
|
Researchers
|
Amrollah Moradi (Student) , Mojahed Gholami (Primary advisor) , Naser Jaberi (Advisor)
|