|
Abstract
|
احمد بن امين شَنقيطي، اديب، عالم، زبان شناس، تراجم نويس و از رهبران نهضت ادبي معاصر، متولد به سال 1289 ق برابر با 1872م در شَنقيط موريتاني و متوفي به سال 1331ق برابر با 1913م در قاهره (الوسيط في تراجم ادباء شنقيط، ص 12؛ الدرر اللوامع، ج1، مقدمه، ب؛ سركيس، ص 1148؛ زركلي، ج1، ص 101؛ كحاله، ج1، ص 108؛ الجبوري، ج1، ص 111؛ الحبيب، ص 272). او در موريتاني زير نظر بزرگان و عالمان ادب پرورش يافت. براي كسب علم به شهرهاي مختلف كشورش سفر كرد. در سال 1315ق سفرش را به مشرق زمين آغاز كرد، نخست در سال 1317ق براي اداي فريضۀ حج، عازم مكه و مدينه شد. در اين دو شهر با عالمان آنجا ملاقات هاي متعددي داشت (الوسيط في تراجم ادباء شنقيط، ص 15). از آنجا به روسيه و شهرهاي اسلامي آنجا مسافرت كرد، سپس به تركيه و سرزمين آناتولي، آستانه و ازمير مهاجرت كرد و از كتابخانه و مراكز علمي آنجا بهره برد. شَنقيطي در سال 1319ق به سوريه سفر كرد. پايان سفرهاي شَنقيطي سال 1320ق به قاهره است. او اولين كتابش را در همين سال به نام «الدُرَر اللوامع علي هَمع الهَوامع» در قاهره چاپ كرد. او تا پايان عمر در قاهره اقامت گزيد. شنقيطي در مصر با صوفي مشهور «محمد توفيق البكري» ديدار كرد. از ديگر كساني كه شَنقيطي را در قاهره ياري كرد، «احمد تيمور باشا» صاحب كتابخانۀ «تيموريه» مي باشد. «احمد تيمور» نسخۀ قصيدۀ ميميۀ «حميد بن ثور الهلالي» شاعر مخضرم را كه شَنقيطي سال ها به دنبال آن مي گشت، به او داد؛ و شَنقيطي آن را به همراه شعر معارضۀ آن از «محمد بن الطلب اليعقوبي» در كتاب «الوسيط في تراجم ادباء شنقيط» ثبت كرد (همان، ص 15و 16).
شخصيتي كه در مصر بيشترين تاثير را در شَنقيطي داشت، «امين الخانجي» صاحب چاپخانۀ «الجماليه» بود. «الخانجي» وسايل لازم براي تأليف و تحقيق را براي شَنقيطي فراهم كرد و بسياري از كتاب هاي او را چاپ كرد (همان، ص 16.)
شَنقيطي علاوه بر تسلط بر ادبيات عربي، درك كاملي از علوم اصول و فقهي و همچنين تعاليم صوفي داشت. او در ديدارهاي خود با ادبيان در قاهره به مباحثه علمي و ادبي با آنان مي پرداخت از مهمترين اين مباحثه ها مناضرۀ او با هم وطنش «شيخ محمد محمود بن التلاميد التِركزي الشَنقيطي» است اين مناظرۀ علمي دربارۀ اسم عَلَم «عُمَر» بود «احمد بن امين شنقيطي» واژۀ «عُمَر» را غير منصرف مي دانست ولي «ابن التلاميد» آن را م
|