Research Info

Home \تجارت: انگیزه حضور قدرت های ...
Title تجارت: انگيزه حضور قدرت هاي خارجي در خليج فارس (1757 – 1500م.)
Type Presentation
Keywords خليج فارس، تجارت، قدرت هاي خارجي، رقابت هاي استعماري
Abstract خليج فارس منطقه اي مهم و استراتژيك است كه در طول تاريخ مورد توجه قدرت هاي بزرگ منطقه اي و فرامنطقه اي بوده است؛ قدرت هايي كه در تلاش بوده اند با كسب نيروي دريايي سيطره خود را بر اين آبراه و سرزمين هاي همجوار برقرار نمايند. اگرچه تا پيش از آغاز قرون جديد برخي امپراتوري ها نظير روم، بيزانس و چين در پي ايجاد پايگاه و نفوذ در سطح منطقه بوده اند، اما حضور گسترده قدرت هاي خارجي در منطقه خليج فارس، به ابتداي قرن 16 م. بازمي گردد؛ زماني كه برخي كشورهاي اروپايي نظير پرتغال، هلند، انگلستان و فرانسه، با دور زدن دماغه اميد نيك به اقيانوس هند و سپس خليج فارس وارد شدند. مقاله حاضر در پي پاسخ به اين سؤال است كه انگيزه حضور قدرت هاي خارجي در منطقه خليج فارس طي قرون شانزدهم، هفدهم و هجدهم ميلادي چه بوده است؟ يافته اصلي اين پژوهش كه با روش توصيفي ـ تحليلي و با تكيه بر منابع كتابخانه اي انجام شده، نشان مي دهد كه طي قرون شانزدهم تا هجدهم نيز خليج فارس بسان دوره كنوني، از نظر تجارت و بازرگاني اهميت زيادي داشته و قدرت هاي اروپايي با هدف دستيابي به بازارهاي منطقه و سيطره بر مسيرهاي تجاري به خليج فارس وارد شده و با استفاده از ديپلماسي قايق هاي توپ دار، بر شبكه هاي تجاري منطقه سيطره پيدا كردند. اما از بين دولت هاي خارجي، كه با يكديگر درگير رقابت، منازعه و گاهاً همكاري بودند، فقط دولت بريتانيا توانست با انعقاد قراردادهاي مختلف، به نهادينه سازي حضور اقتصادي، نظامي و سياسي خود طي قرون بعد اقدام نمايد.
Researchers Mohammad Mansouri Moghaddam (First researcher) ,