|
Title
|
پژوهش در بهره گيري مولوي از كارايي پسوند در ايجاد مبالغه
|
|
Type
|
Article
|
|
Keywords
|
دستور زبان فارسي، بلاغت، پسوند، مبالغه، غزليات شمس، مثنوي معنوي
|
|
Abstract
|
«مبالغه» در زبان و ادب فارسي جايگاه ممتازي دارد امّا برخلاف بسياري از ديگر عناصر بلاغي به آن توجّه اندكي شده و حتي دربارۀ شيوه هاي ساخت آن اغلب به همان ديدگاه هاي سنّتي اكتفا شده است. در ديدگاه هاي سنّتي، مبالغه بي آنكه به شيوه هاي ساخت آن توجّه شده باشد، بر اساس ميزان بزرگ نمايي در آن به سه نوعِ «مبالغه»، «اغراق» و «غلوّ» تقسيم شده است. در پژوهش پيش رو، «پسوند» به مثابۀ يكي از شيوه هاي مؤثّر در ساخت مبالغه، بررسي و كارايي آن در اين باره واكاوي شده است. فرضيۀ تحقيق اين است كه پسوند يكي از ابزارهاي ساخت مبالغه در شعر مولاناست. پرسش اين است كه كدام پسوندها مي توانند در ايجاد مبالغه مؤثّر واقع شوند. روش پژوهش، تحليلي – توصيفي و مبتني بر بررسي شواهد و نتيجه گيري بر اساس آن ها بوده است. بنابراين با تمركز به برخي واژه هاي منحصر به فرد و نوآورانۀ مولانا، طيفي از پسوندهايي كه در مبالغه مؤثّرند، نشان داده شده است و از اين ديد تا كنون به نقش پسوند، به ويژه در جهان شعر مولانا توجّه نشده است؛ پسوندهايي كه مكان را با مبالغه توأم ساخته اند و شامل «لان»، «كده» و «ستان» است؛ پسوندهايي كه دارندگي صفتي را با مفاهيم متفاوت مثبت يا منفي با مبالغه همراه كرده اند و شامل «ناك»، «باره»، «مند» و «گين» است. پسوندهايي كه به ياري تشبيه، به مبحث مبالغه پيوند يافته اند؛ مانند «وش» و «انه». پسوند «ه» كه صفت را با مفهوم كثرت و فراواني توأم ساخته است . پسوند «گري» كه رفتار، كار يا صفتي را با فراواني همراه كرده است و بالاخره پسوند «-َ ك» و «-َ كي» كه براي كوچك نمايي و تحقير به كار رفته است. گذشته از اين ها ـ به مثابۀ يكي از دستاوردها ـ پژوهش پيش رو در صدد بوده است كه گامي در پيوند بلاغت و دستور زبان برداشته و به پسوند و كارايي آن در ايجاد مبالغه نگاهي تازه بيندازد.
|
|
Researchers
|
Naser Jaberi (First researcher) , Mojahed Gholami (Second researcher)
|