Title
|
واكاوي سفارت عبدالرزاق سمرقندي در كاليكوت و بيجانگر و كارشكني ملوك هرموز (با تكيه بر مطلع سعدين ومجمع بحرين)
|
Type
|
Article
|
Keywords
|
روابط خارجي، تيموريان، عبدالرزاق سمرقندي، ملوك هرموز، كاليكوت، بيجانگر
|
Abstract
|
عصر شاهرخ (812-850 ه.ق) شاهد تغيير روية دولت تيموري از جهانگشايي به سمت روابط مسالمت آميز با همسايگان، از جمله با سرزمين هند بود. از نظر جغرافيايي ارتباط با هند از دو طريق امكان پذير بود؛ يكي از مسير زميني يعني از طريق خراسان با شمال هند، دوم از مسير دريايي از طريق هرموز با جنوب اين كشور. يكي از سياست هاي برجستة شاهرخ اين بود كه علاوه بر ارتباط با هند شمالي، كه از دورة تيمور آغاز شده بود؛ اقدام به گسترش روابط با دولتهاي محلي جنوب هندوستان نمود. در اين راستا در سال 845ق عبدالرزاق سمرقندي از طريق هرموز به كاليكوت و بيجانگر اعزام شد. با توجه به نفوذ گستردة ملوك هرموز در خليج فارس و مشكلات عديده اي كه هم در جريان سفر و هم در زمان اقامت در دو مقصد مزبور گريبانگير عبدالرزاق شد بررسي سفارت وي براي درك بيشتر روند و نتايج سياست خارجي شاهرخ ضرورت مي يابد. پژوهش حاضر به دنبال پاسخ به اين پرسش است كه «سفارت عبدالرزاق سمرقندي با چه هدفي انجام شد و واكنش ملوك هرموز به آن چه بود؟» روش اين پژوهش تاريخي با رويكرد توصيفي- تحليلي است و در گردآوري داده ها از شيوة كتابخانه اي استفاده شده است. اين بررسي نشان مي دهد كه سفارت عبدالرزاق سمرقندي، بر خلاف ظاهر ديني و تبليغي، بيشتر ماهيت سياسي و اقتصادي داشت و با هدف گشودن باب روابط مستقيم بازرگاني و افزايش نفوذ دولت تيموري در جنوب هندوستان صورت گرفت؛ اما از آنجا كه ملوك هرموز به طور سنتي انحصار بازرگاني ميان جنوب هندوستان و ايران را در دست داشتند، اين سفارت را همچون تهديدي براي منافع خود به حساب آورده و براي ناكام گذاشتن آن كوشش كردند. بدين ترتيب به واسطة كارشكني گستردة ملوك هرمز اهداف دولت تيموري ازاين سفارت برآورده نشد.
|
Researchers
|
Naim Mollazehi (First researcher) , Ali Rasoli (Second researcher) , Hamid Asadpour (Third researcher) , Mohmmad Reza Gholizadeh (Fourth researcher)
|