|
Title
|
مروري بر كاربرد فعل خواستن و توانستن در برخي گويشهاي مرز شمالي خليج فارس
|
|
Type
|
Presentation
|
|
Keywords
|
تفاوت هاي واژگاني؛ تفاوت هاي نحوي؛ مرز گويشي؛ خواستن؛ توانستن، بوشهر
|
|
Abstract
|
تفاوت هاي نحوي و واژگاني معياري براي شناسايي مرزهاي گويشي است. استان بوشهر يكي از طولاني ترين ساحل ها را در مرز شمالي خليج فارس دارد كه منزلگاه سه خانواده زباني ايراني، سامي و آلتايي با گويش هاي محلي متنوع با سابقه تماس گسترده بين آنها و ساير زبانها است. هدف پژوهش حاضر بررسي نمود واژگاني و نحوي فعل خواستن و توانستن در برخي گويشهاي استان بوشهر است براي آنكه نمايي از مرزهاي گويشي پيشنهادي را ارائه كند. داده هاي اين پژوهش از طريق نمونه گيري در دسترس و مصاحبه با دو گويشور از هفت گويش هم مرز جغرافيايي جمع آوري شده است. پرسشنامه مورد استفاده شامل صرف افعال خواستن و توانستن و تعدادي جملات خبري، سؤالي و نفي است كه اين فعلها در آن به كار رفته است. گويش هاي بررسي شده واژه هاي مختلفي را براي بيان مفاهيم خواستن و توانستن استفاده مي كنند. در همه آنها واژه هاي نو توسط نسل هاي جديدتر استفاده مي شود، اما به لحاظ نحوي برخي گويش ها محافظه كار تر بوده اند و واژه هاي فعلي نو را در ساخت هاي غيرمفعولي رايج آن گويش ها استفاده كرده اند. نظام مطابقه در گويش هاي مورد مطالعه طيفي از نظام كنايي گسسته، در حال گذار (خنثي) و مفعولي را نشان مي دهد. در گويش هاي دشتياتي، تنگسيري و خنسيري نظام حالت دهي كنايي گسسته در زمان گذشته و نظام مفعولي در زمان حال استفاده مي شود؛ گويش جمي و تنگستاني نظام مطابقه خنثي را در هر دو زمان گذشته و حال نشان مي دهد و در گويش هاي دشتستان و گناوه نظام مطابقه مفعولي كاربرد دارد. با توجه به اينكه دو فعل خواستن و توانستن در گويش هاي دشتياتي و تنگسيري در زمان حال به صورت كنايي نمود نحوي مي يابند، به نظر مي رسد تنها بازمانده هاي اين ساخت در زمان حال باشند؛ البته جمع بندي دقيق تر نيازمند پژوهش هاي تطبيقي بيشتر در اين موضوع و به ويژه از منظر تماس زباني است.
|
|
Researchers
|
Fatemeh Nemati (First researcher)
|