|
Title
|
جمهوري اسلامي ايران و نظم منطقه اي در خليج فارس
|
|
Type
|
Presentation
|
|
Keywords
|
خليج فارس، نظم منطقه اي، بري بوزان، مجموعه امنيتي، نظم آنارشيك، ديپلماسي
|
|
Abstract
|
خليج فارس به عنوان يكي از دو زيرمجموعه منطقه اي اصلي خاورميانه داراي همه عناصر يك نظام امنيت منطقه اي است كه در چارچوب نظري بري بوزان مي گنجد. در چنين مجموعه هايي روابط امنيتي و همزيستي همسايگان به نحو گسترده اي با يكديگر گره خورده است. سوالي كه وجود دارد اين است كه آيا تاكنون چيزي بعنوان نظم در منطقه خليج فارس وجود داشته است؟ رويكرد دولت ايران به آن چه بوده است و خواهد بود؟
در يك رژيم امنيت منطقه اي تعيين الگوهاي رفتاري واحدهاي سياسي طبق يك سلسله اصول، قوائد و هنجارها اتفاق مي افتد كه نتيجه حداقلي آن ثبات و اعتماد سازي و پيش بيني پذيري رفتارها و ايجاد سازوكارهائي براي مديريت بحران هاست. تا زمان استقرار نيروهاي بريتانيايي در سال 1971 منطقه اين نظم آنارشيك بود. در دوره اي كه امريكا جايگزين آن شد نظم دوستوني نيكسون مستقر گرديد. اما از بعد از انقلاب اسلامي در ايران عملا منطقه خليج فارس دوره بي نظمي را سپري كرده كه با حمله امريكا به عراق در سال 1991 به سلطه يكجانبه امريكا بر منطقه انجاميد. لذا در وضعيتي كه نظم منطقه اي مي تواند هژمونيك، موازنه اي، كنسرتي و يا دسته جمعي باشد در هر دوره نظام متفاوتي تحميل گرديده است. جمهوري اسلامي ايران همواره مخالف حضور قدرت هاي خارجي و حامي نظمي فراگير و همكاري جويانه و نه هژمونيك يا مبتني بر موازنه قوا بوده است. درحالي كه براي استقرار اين نظم اقدام به ائتلاف و گروه سازي با هيچ قدرت منطقه اي يا فرامنطقه اي ننموده است. در اين چارچوب مخالفت قدرت هاي فرامنطقه اي، شكنندگي ساختار قدرت، سرريز بحران هاي پيراموني، حاكميت گفتمان نظامي و عدم اعتماد كشورها منطقه موانع اصلي استقرار نظم مورد ايران بوده اند. راهكار اين چالش فعال سازي ديپلماسي سياسي، انعقاد موافقت نامه هاي دوجانبه با كشورهاي منطقه و عدم تعرض، موافقت نامه امنيتي چند جانبه و يا سازماني بدين منظور و فعال سازي كميسيون هاي مشترك اقتصادي و فرهنگي و ... مي باشد.
|
|
Researchers
|
Mohammad Mansouri Moghaddam (First researcher)
|