Research Info

Home \تببین مفاهیم و رویکردهای ...
Title تببين مفاهيم و رويكردهاي مرتبط با جابجايي در فضاهاي شهري
Type Article
Keywords جابه جايي، فضاهاي شهري، ذهن گرايي، محيط گرايي، تكثرگرايي
Abstract بيان مسئله: بخشي از مسائل كنوني مرتبط با جابه ­جايي در فضاهاي شهري به نوع تعريف و سنجش مفهوم جابه­ جايي برمي گردد. جابه­ جايي ظرفيت متمايز متحرك بودن است و برحسب اينكه اين ظرفيت با ذهن افراد يا محيط ساخته­شده مرتبط شود؛ به شيوه­هاي متفاوتي تعريف مي­شود. هدف: هدف از انجام اين پژوهش، مرور نظريات مرتبط با جابه جايي و درنتيجه ارائه چارچوبي نظري و عملياتي براي سنجش جابه جايي در فضاهاي شهري است. روش: در اين راستا به تحليل محتوي نظريات مرتبط با جابه جايي در سه مرحله آماده ­سازي، سازمان­دهي و طبقه­ بندي و خلاصه ­سازي پرداخته شده است. يافته ها: تحليل محتوي نظريات نشان­ دهنده اين است كه اين نظريات در مجموع به سه دسته نظريات ذهن­گرا، محيط­گرا و تكثرگرا قابل تقسيم هستند؛ نظريات ذهن­گرا بر ماهيت ذهني جابه جايي توجه دارند و جابه جايي را تابعي از عادات، نگرش­ها، انگيزه ­ها و هنجارهاي افراد مي­دانند؛ در مقابل، نظريات محيط­گرا به تأثير عوامل محيطي نظير تراكم، اختلاط كاربري و دسترسي بر جابه جايي افراد توجه ويژه ­اي دارند. نظريات تكثرگرا نيز تفاوت­هاي شهروندان را با توجه به ويژگي­هاي فردي و موقعيتي آنها مدنظر قرار مي­دهند و از اين رو تنوع و تفاوت را در جابه جايي مؤثر مي­دانند و آن را در ارزيابي و سنجش دخالت مي­دهند. نتيجه­ گيري: بررسي عوامل تأثيرگذار بر جابه­ جايي نشان­ دهنده اين است كه جابه­ جايي مفهومي پيچيده و چند سطحي است كه تحت تأثير عوامل بسياري قرار دارد؛ بنابراين چنانچه برنامه ­ريزان شهري درصدد بهبود سيستم جابه­ جايي درون شهري باشند، بايد به نقش مجموع اين عوامل و ارتباطات بين آنها توجه ويژه ­اي داشته باشند.
Researchers Niloofar Panahi (First researcher) , Mohammadreza Pourjafar (Second researcher) , Ehsan Ranjbar (Third researcher) , Ali Soltani (Fourth researcher)