|
Title
|
بازشناسايي دريافت هاي عرفاني از داستان حضرت يوسف ع با تكيه بر متون تفسيري و عرفاني
|
|
Type
|
Thesis
|
|
Keywords
|
داستان يوسف و زليخا، احسن القصص، تفسير عرفاني، كمال گرايي، عشق، وحدت وجود
|
|
Abstract
|
برخلاف ديگر پيامبران كه سرگذشت شان به تفاريق در سوره هاي مختلف قرآن آمده است، سرگذشت يوسف پيامبر تماماً در يك سوره مشتهر به «أحسن القصص» بيان داشته شده. اين يكپارچگي در روايت به علاوۀ جذّابيت هاي داستاني و محتوايي كه در سرگذشت اين پيامبر هست، باعث شده از ديرباز اين داستان با رهيافت هاي گوناگون تحليل، بررسي و تفسير شود. طبعاً جريان فكرِ عرفاني در اسلام و ايران زمينۀ آن را هم فراهم آورده كه سرگذشت يوسف پيامبر، از زمان كودكي و در چاه افتادنش تا به جاه برآمدن و برگزيده شدنش به پيامبري و به عزيزي مصر، تكّه به تكّه توسّط عرفا و بنا به مشرب و ذوق عرفاني شان تأويل بشود. پژوهش حاضر از گونۀ پژوهش هاي توسعه اي است و به شيوۀ توصيفي- تحليلي و با استفاده از منابع كتابخانه اي نوشته شده است. هدف آن بوده كه روايت قرآن از سرگذشت يوسف عليه السّلام با روايت كتاب مقدّس سنجيده بشود؛ تفسيرهاي عرفاني از سورۀ يوسف بازشناسايي و بررسي بشود و موارد تشابه و تفاوت شان با يكديگر و با ديگر تفسيرهاي قرآني مورد تحليل قرار بگيرد؛ نشان داده بشود كه مفسّرين در تفسير خود تا كجا نوآوري داشته اند و چقدر وامدار پيشينيان و دريافت عرفاني و ذوقي و ادبي آن ها بوده اند. در اين راستا روش هاي تفسيري معرّفي شده اند. تلاش شده به اهمّ تفسيرهاي مرتبط با موضوع اين پژوهش پرداخته بشود و يا با مراجعۀ مستقيم بدانها و يا با واسطۀ مقالات پژوهشي پيرامون آن ها، علاوه بر تأمّل بر روش تفسيري-شان، دريافت هاي شان از سورۀ يوسف بازشناسايي و بررسي بشود. برخي از اين تفسيرها عبارتند از: تفسير الميزان، تفسير منتسب به ابن عربي، كشف الاسرار، كشف الارواح، لطايف الاشارات، تفسير صفي عليشاه و جامع الستين. نتيجه پژوهش در ابتدا حكايت از خدامحور بودن روايت قرآني از سرگذشت يوسف در مقابل انسان محوري اش در كتاب مقدّس دارد. همچنين عرفا بخش هاي زندگي يوسف مانند افتادن در چاه، رهايي از چاه، فروخته شدن، مورد طمع زليخا قرار گرفتن، تن به گناه نيالودن، عزّت يافتن و به پيامبري و به عزيزي مصر رسيدن را بنا بر مشرب و ذوق عرفاني خود تأويل نموده اند كه به بيان آن ها پرداخته شده است. اين داستان، نهايتاً موفق ترين تفسير اسلامي خـود را در نوشتۀ نورالدين عبدالرحمن جامي(898- 817 هق) يافته است. تفسير جامي از جمله بيانگر حركت صعودي از طبيعت فاني و خيالي و صورت دنيايي
|
|
Researchers
|
farideh sangbor (Student) , Mojahed Gholami (Primary advisor) , Hossein Salimi (Advisor)
|