|
Title
|
تطوّر تصاوير بلاغيِ مبتني بر حروف الفبا در دو سبك خراساني و عراقي
|
|
Type
|
Thesis
|
|
Keywords
|
شعر، بلاغت، تصوير، حروف الفبا، تطور.
|
|
Abstract
|
زمينه: توجه به خط و الفبا و شكل ظاهري حروف در فرهنگ ايراني – اسلامي در هنرهاي گوناگوني رخ نموده است؛ در هنر خط از ديرباز خطاطان به زيباترين شكل حروف را مي نگاشتند و اين اشكال زيبا علاوه بر كتب به ديوارهاي مساجد و بقاع متبركه نيز رسيد. اما در دنياي ذهن و زبان نيز شاعران به حروف و الفبا مي انديشيدند و آن را بستري مناسب و آشنا براي خلق صور خيال مي دانستند. آن ها از ديرباز براي بيان انديشه ها، افكار و مقاصد خود درتصويرسازي ها ازحروف الفبا استفاده كرده اند.
هدف: بر اين اساس در اين پژوهش فرض بر اين بوده كه شعرا الفباي فارسي را مبناي آفرينش تصاوير بلاغي قرار داده اند و اين مقوله داراي تطوري نيز بوده و با تغيير سبك شعر، شيوۀ خلق آرايه هاي مبتني بر الفبا نيز تغيير كرده است. براي اين منظور تعدادي از شاعران از دو سبك خراساني و عراقي انتخاب شده و ابيات مشتمل بر كاربرد حروف الفبا به كمك فضاي مجازي و نرم افزار درج استخراج و تجزيه و تحليل گرديده است.
نتيجهگيري: اين پژوهش نشان مي دهد كه حرف "الف" با معاني و مفاهيم متعدد و متنوع پركاربردترين حروف در تصوير آفريني بوده است."الف" طرف تشبيهِ قامت راست، نماد صداقت و صميميت، نماد آزادي، نماد فقر و تهي دستي و نيز الف كوفي نماد خميدگيِ قامت قرار گرفته است.
در كنار حرف الف، ديگرحروف؛ شامل جيم، دال، سين، لام، ميم و نون نيز نسبت به ديگر حروف الفبا كاربرد بيشتري در مضمون آفريني داشته اند. از نظر بسامد اين شيوۀ خيال با بسامدي اندك در شعر رودكي آغاز گرديده و در اشعار سنايي و مولوي با بيشترين كاربرد ادامه يافته است.
اين تحقيق همچنين نشان مي دهد كه شاعران سبك عراقي با حروف الفبا تصاوير بيشتري به لحاظ بسامد خلق كرده اند و علاوه بر صور خيال ساده و محسوس، آن ها را به اشكال نمادين نيز به كار گرفته اند و لذا تصاويري متفاوت تر و عميق تري خلق كرده اند.
|
|
Researchers
|
tahereh yazdan parast (Student) , Naser Jaberi (Primary advisor) , Hossein Salimi (Advisor)
|