|
Title
|
اختيارات شاعري در فارسي و عربي
|
|
Type
|
Presentation
|
|
Keywords
|
عروض فارسي، عروض عربي، عروض تطبيقي، اختيارات شاعري، ضرورت هاي وزني
|
|
Abstract
|
بسياري از عروضيان اتفاق نظر دارند كه اساس وزن شعر در فارسي و عربي كمّي است، بنابراين تعريف وزن شعر در فارسي و عربي عبارت است از اين كه هر واحد وزني (مصراع در فارسي و بيت در عربي) از حيث تعداد و ترتيب كميت هاي كوتاه و بلند نظير به نظير با ديگر واحدهاي وزني يكسان باشد. با عدول شعر از اين قاعده، وزن شعر دچار اختلال مي شود مگر در مواردي كه اهل آن زبان برخي اختلافات جزئي را در وزن پذيرفته باشند كه در اينجا بحث «اختيارات شاعري» مطرح مي شود.
اختيارات شاعري اختلافات جزئي در تعداد، كميت و يا ترتيب هجايي موجود در ضمن يك شعر است كه ريشه در ويژگي هاي زباني دارد و با ذوق اهل زبان سازگار است. بايد در نظر داشت كه اختيارات شاعري در طبقه بندي وزن ها نقشي به عهده ندارد. اختيارات شاعري (جوازهاي وزني) در كنار ضرورت هاي وزني از مباحث مهم در شناخت وزن شعر فارسي و عربي است كه هم در امر توصيف ويژگي هاي وزني و هم در امر آموزش علم عروض حائز اهميت است. اختيارات شاعري در شعر عربي بسيار بيشتر از شعر فارسي است كه خليل بن احمد بسياري از آنها را پس از استقراء ديوان هاي شاعران در ضمن زحافات و علل مطرح كرده است و اگرچه در روش خليل ايراداتي وجود دارد ولي در اين باره بسيار كارآمدتر از عروض فارسي سنتي است. برخي از عروضيان معاصر فارسي همچون خانلري و نجفي در رفع اين مشكل كوشيده و قواعدي براي اختيارات وضع كرده اند. نگارنده در اين نوشته ضمن بررسي تاريخي اختيارات شاعري، پيشنهادهايي نيز ارائه داده است.
|
|
Researchers
|
Ali Asghar Ghahramani Moghbel (First researcher)
|