|
Title
|
مقايسة سبكي و محتوايي گلستان سعدي و منشآت فاضل جمي
|
|
Type
|
Presentation
|
|
Keywords
|
سعدي، گلستان، جم، فاضل جمي، منشآت فاضل جمي، سبك شناسي.
|
|
Abstract
|
پس از سعدي بسياري از بزرگان ادب كوشيدند تا با پيروي از شيوه و روش نگارش او در
گلستان، اثري از خويش به جاي گذارند و به تناسب نزديكي به مرزهاي توفيق او، به شهرت
و آوازه اي دست يابند. محقّقان و پژوهشگران نيز نزديك به پنجاه كتاب را نام برده اند كه با
پيروي از شيوه و سبك گلستان سعدي نوشته شده اند. يكي از اين آثار ارزشمند كه به روش
" گلستان" و به پيروي از سبك و سياق نثر سعدي نوشته شده است، كتاب " منشآت فاضل
جمي"، نوشته ي شاعر، اديب و منشي برجسته ي عصر قاجار است كه به نظر برخي از صاحب
نظران، پس از " منشآت قايم مقام فراهاني" و در ميان آنچه به نام منشآت موسوم است،
موفّق ترين كتاب در پيروي از نثر سعدي به شمار مي آيد. اين مقاله با مقايسه سبك شناسانه ي
اين دو اثر، درصدد تبيين وجوه اشتراك و اختلاف و نشان دادن ميزان توفيق "فاضل جمي" در
پيروي از سعدي شيرازي در گلستان است. نتيج? اين بررسي نشان مي دهد كه دو اثر از نظر
كاربرد سجع، رعايت ايجاز، كاربرد آرايه هاي ادبي، استفاده از اشعار، امثال، آيات، احاديث،
حكايات و برخي ديگر گونه هاي سبك شناختي، داراي شيوه اي يكسان اند و به لحاظ ساختاري،
تشابه قابل توجهي در ميان هر دو اثر ديده مي شود. اما تفاوت آن ها نيز بسيار است؛ فاضل
برخلاف سعدي بسياري از اشعار را از ديوان ديگر شعرا اقتباس كرده است، طنز را در سطح
موضوعات سطحي به كار برده، گاهي به مغلق گويي؛ شبيه در? نادره، دچار شده است، از
واژگان تركي و مغولي به تقليد از كتب تواريخ عهد مغول استفاده كرده است و گاهي در ورط?
ازدحام صنايع ادبي و واژگان گوناگون و دشوارياب عربي افتاده است. اما اين اثر علاوه بر
موسيقي زيباي كلمات كه در جاي جاي آن ديده مي شود و نيز جادوي تسلط مؤلف بر واژگان
گوناگوني كه خواننده را دچار شگفتي مي كند؛ حاوي حكاياتي است كه اغلب راجع به وقايع و
مردمان روزگار اوست و براي تاريخ نگاران و علاقمندان ادبيات اقليمي جنوب مفيد است.
|
|
Researchers
|
Hossein Salimi (First researcher) , Naser Jaberi (Second researcher)
|