افسانه مرادی

اختالل استرس پس از سانحه، یک اختالل شدید روانشناختی است که پس از تجربه یک رخداد استرسزا و آسیبزا بهوجود میآید. پژوهش حاضر با هدف بررسی مقایسه اثربخشی درمان مبتنی بر ذهنآگاهی و مواجهه درمانی مداوم در بهبود تاب آوری و کاهش عالئم بالینی نوجوانان آسیب دیده جنسی بود. طرح پژوهش تک آزمودنی با دوره پیگیری بود. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دختران مبتال به اختالل استرس پس از سانحه ناشی از آزار جنسی 8 تا 18 سال بود که در سال 1399 به مرکز اورژانس اجتماعی شهرستان ایذه مراجعه نمودند. 4 نفر به شیوه نمونهگیری هدفمند انتخاب شدند. آزمودنیها در سه مرحله خط پایه، مداخله و یک ماه پس از درمان بهوسیله مقیاس نشانگان اختالل استرس پس از سانحه کودکان )2018 )و پرسشنامه کانر و دیویدسون )2003 )مورد ارزیابی قرار گرفتند. مداخله برای هر دو درمان بهصورت انفرادی )ذهن آگاهی 8 جلسه، مواجهه درمانی مداوم 10 جلسه( انجام گرفت. تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از تحلیل بصری نمودار، درصد بهبودی و شاخص درصد پایا انجام شد. یافتهها نشان داد هر چهار مراجع با شروع مداخله روند کاهشی و رو به بهبودی را در طراز نمرات مقیاس نشانگان اختالل استرس پس از سانحه و روند افزایشی و رو به بهبودی را در طراز نمرات مقیاس تاب آوری کانر و دیویدسون نشان دادند. همچنین مقایسه میزان اثربخشی درمانها نشان داد درمان مبتنی بر ذهن آگاهی در کاهش عالئم اختالل استرس پس از سانحه مؤثرتر از مواجهه درمانی مداوم و افزایش میزان تاب آوری در آزمودنیهای مواجهه درمانی مداوم بیشتر از درمان مبتنی بر ذهنآگاهی بود. آزمودنیها این نتایج را تا یک ماه پس از درمان حفظ نمودند. براساس یافتههای پژوهش پیشنهاد میشود که درمانگران حوزة کودک و نوجوان در افزایش تاب آوری و بهبود عالیم ناشی از استرس از درمانهای ذهن آگاهی و مواجهه درمانی مداوم برای اثربخشی بیشتر استفاده کنند. این یافتهها تلویحات مهمی در زمینه آموزش و ارتقای بهداشت روانی کودکان ارائه میکنند.