علی رنجبر

امروزه مدل سازی ژئومکانیکی در راستای چاه در تعیین تنش های اطراف دیواره آن، در بخش های مختلف صنعت نفت از جمله مهندسی مخزن، مهندسی حفاری، زمین شناسی و مدیریت مخزن و غیره از درجه اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. مبنی این مدل ها استفاده از داده های حاصل از پیمایش چاه نظیر داده های نگاره صوتی (سرعت امواج برشی و فشاری)، نگارهای چگالی، نوترون و غیره و نیز نگارهای تصویری نظیر FMS و FMI می باشد. از آنجا که به دلیل تفاوت در ویژگی ها و خصوصیات سنگ ها و شرایط تنش در نقاط مختلف در راستای چاه، این گونه داده ها با جدایش های طبیعی همراه هستند، خوشه بندی این گونه داده ها و نهایتاً ناحیه بندی محیط اطراف چاه(در راستای آن)، جهت مطالعات بعدی پر اهمیت می باشد. این در حالی است که در مدل سازی های ژئومکانیکی معمول، به این مهم توجه نشده است. در این مقاله، محیط اطراف چاه در یکی از چاه های میدان X در جنوب غرب ایران، با استفاده از اعمال روش خوشه بندی K-means بر داده های حاصل از چاه پیمایی، ناحیه بندی شده و تنش های اطراف چاه در هر یک از نواحی به طور جداگانه مورد ارزیابی و تخمین قرار گرفته است. در نهایت نتایج حاصل از این مدل سازی با داده های واقعی برگرفته از چاه نگارهای تصویری مورد مقایسه قرار گرفته است. مقایسه مقادیر تنش های محاسبه شده در حالت ناحیه بندی نسبت به مقادیر محاسبه شده آنها در حالت عادی دقت بسیار بالای مدل ارائه شده را نشان می دهد.