علی دیندارلو

آب مهمترین منابع مورد نیاز جامعه بشری است. حدود 94 درصد از کل منابع آب شیرین در جهان در بخش کشاورزی مصرف می شود. با توجه به خشکسالی های اخیر در کشور، در مصرف بهینه آب در این بخش و نحوه توزیع بین بهره برداران باید هزینه کرد. یکی از معیارهای ارزیابی در عملکرد توزیع آب بین بهره برداران، قابلیت اعتماد به توزیع آب می باشد. انتقال آب بایستی بر اساس به موقع بودن مورد ارزیابی قرار گیرد، یعنی اینکه سیستم بتواند به اندازه، به موقع و منصفانه آب را در شبکه منتقل و توزیع نماید. در شرایطی که حجم آب ذخیره شده در مخزن برای برآورده کردن کامل تقاضای کل سطح کشت تحت پوشش در طول فصل رشد کافی نمی‎باشد، اراضی زیر پوشش بایستی به چندین ناحیه تقسیم شده و آب موجود جهت تعدادی از آنها طوری تخصیص داده شود که عرضه و تقاضای آب با هم هماهنگ باشد. کانال اردیبهشت با وسعت حدود 7000 هکتار، از جمله کانالهای درجه دو شبکه درودزن می باشد. دبی کانال 11 متر مکعب بر ثانیه می باشد که بین 10 کانال فرعی توزیع می شود. در این کانال از سال 1381 طرح توزیع آب به روش حجمی اجرا شده است. از شاخص قابلیت اعتماد به منظور ارزیابی میران اعتماد در توزیع آب در زمانهای مختلف بین کانالهای فرعی کانال اردیبهشت، استفاده شد. مقادیر قابل قبول این شاخص بین صفر و 10 می باشد که حالت ایده آل آن برابر صفر و هر چه مقدار این شاخص از صفر بیشتر شود نشان می دهد که برای توزیع به اندازه و به موقع آب، سیستم اعتماد کافی را ندارد. نتایج این ارزیابی نشان داد که تقریبا در همه سالها مقدار شاخص بیشتر از 10 می باشد. اما مقدار آن برای سال زراعی82-81 ، 54 و برای سال زراعی 86-85 ، 24 حاصل شد. یعنی با گذشت زمان در روش توزیع حجمی مقدار این شاخص کمتر شده، در واقع اعتمادپذیری سیستم بیشتر شده است.