علی دیندارلو

آب یکی از مهمترین منابع مورد نیاز جامعه بشری است. موضوع چگونگی استفاده و حفظ این منبع حیاتی، از جمله چالشهای قرن حاضر است. بیشترین مصرف این منبع در بخش کشاورزی است. بدون شک اگر بتوان مصرف آب در کشاورزی را بهینه کرد قطعا در دوام و ثبات آن کمک خواهد شد. از راههای رسیدن به این هدف ارزشمند، بررسی مشکلات موجود در نحوه مصرف این منبع در بخش کشاورزی و میزان مشارکت بهره برداران در امر توسعه پایدار خواهد بود. کانال اردیبهشت یکی از کانالهای درجه 2 شبکه درودزن می باشد. توزیع آب به صورت حجمی در شبکه آبیاری کانال اردیبهشت، زیر سد درودزن از سال 1381 آغاز گردیده است. در این مقاله پاره ای از مشکلات توزیع آب به روش حجمی بین بهره برداران در این کانال و تاثیر آن در میزان مشارکت بهره برداران در حفظ و نگهداری آن مورد بررسی قرار گردید. به منظور بهبود اعتماد بین بهره برداران و شرکت بهره برداری و رعایت عدالت در شبکه، باید مقدار آبی که انتقال می یابد مطابق مقدار آبی باشد که براساس نیاز پیش بینی شده است. همچنین دوره ای که آب مورد نیاز است و دوره-ای که از منبع تامین و منتقل می شود باید کاملا همزمان باشد. بنابراین شرکت بهره برداری زمانی قادر به تامین چنین نیازهایی خواهد بود که اصول لازم برای این امر کاملا مهیا باشد. با توجه به اینکه کانال اردیبهشت از سال 81 اقدام به تحویل آب به صورت حجمی به بهره برداران نموده است لذا باید شرایط لازم برای تحویل حجمی را هم باید فراهم نماید. از جمله این شرایط می توان به راندمان بالای انتقال اشاره نمود. با توجه به عمر زیاد کانالهای موجود در شبکه و فرسودگی آنها، این امر باعث شده تا نتایج مورد انتظار از روش حجمی کاملا فراهم نشود و موجبات ایجاد پاره ای مشکلات در امر توزیع بین بهره برداران و شرکت بهره برداری را فراهم نماید. بطوریکه از انگیزه بهره برداران در امر همکاری و مشارکت در نگهداری شبکه می کاهد. همچنین با ارائه الگوی کشت مناسب در منطقه شاخص عدالت و قابلیت اعتماد به میزان قابل توجهی بهبود خواهد یافت.