علی دیندارلو

زمینه: خشکی به عنوان یکی از متداول ترین عوامل محیطی باعث ایجاد تغییرات مرفولوژیکی و بیوشیمیایی مختلف درگیاهان می گردد. توت فرنگی گیاهی است حساس به تنش خشکی که در شرایط کمبود رطوبت خاک میزان عملکرد رویشی و زایشی آن کاهش می یابد، بنابراین استفاده از نهاده هایی که بتواند در شرایط خشکی با حفظ آب بر عملکرد گیاه تأثیر مثبت داشته باشد از اهمیت بالایی برخوردار است. بیوچار ماده ای متخلخل و غنی از کربن است که ساختار آن قادر به ذخیره سازی آب و عناصر غذایی می باشد، به همین دلیل آن را به عنوان محافظ در برابر خشکی به ویژه در خاک های شنی در نظر می گیرند. هدف: این پژوهش با هدف بررسی اثر سطوح مختلف بیوچار بقایای نخل و بیوچار کود گاوی به عنوان اصلاح کننده آلی خاک، بر صفات کمی و کیفی توت فرنگی (رقم پاروس) تحت تنش کم آبیاری در گلخانه دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه خلیج فارس بوشهر اجرا گردید. روش‏شناسی: آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی و در سه تکرار انجام گرفت. فاکتورها شامل هفت سطح مختلف بیوچار بقایای نخل و کود گاوی (صفر، 5/0، 5/1 و 5/2 درصد وزنی از دو منبع ذکر شده) و سه سطح رطوبتی (85، 65 و 45 درصد رطوبت ظرفیت مزرعه ای) بود. صفات مورفولوژیک شامل وزن تر و خشک شاخساره و ریشه، طول ریشه، ارتفاع بوته، شاخص سبزینگی و تعداد گل، برگ و غنچه، میزان فاکتورهای بیوشیمیایی شامل محتوای نسبی آب برگ، نشت یونی، میزان کلروفیل a، کلروفیل b، کاروتنوئید و میزان عناصر فسفر، پتاسیم، کلسیم، منیزیم و سدیم در اندام هوایی مورد بررسی قرار گرفت. یافته‏ها: نتایج بررسی تجزیه واریانس نشان داد که اثر ساده بیوچار و تنش خشکی برای تمامی صفات در سطح احتمال یک درصد معنی دار شد. همچنین اثر متقابل بیوچار و تنش خشکی نیز برای تمامی صفات بجز ارتفاع بوته، محتوای نسبی آب برگ و محتوای کلسیم اندام هوایی معنی دار بود. با بررسی مقایسه میانگین ها مشخص شد که اعمال تنش رطوبتی موجب کاهش تمامی صفات مورد بررسی شد، در حالی که افزودن بیوچار به خاک موجب کاهش اثرات سوء تنش خشکی در گیاه شده و افزایش رشد گیاه را در پی داشت. به طوری که در بالاترین سطح بیوچار (5/2 درصد وزنی)، استفاده از بیوچار بقایای نخل و کود گاوی به ترتیب باعث افزایش 89 و 90 درصد وزن تر ریشه، افزایش 50 و 64 درصد ارتفاع بوته، افزایش 70 و 61 درصدی شاخص کلروف