عبدالعلی حسامی

زمینه: بررسی اثر تیمارهای پرتو فرابنفش و امواج ماکروویو بر شاخص های کیفی رطب کبکاب و کنترل آفت شپشه آرد که طی دو آزمایش صورت گرفت. هدف: افزایش عمر انباری و حفظ کیفیت رطب کبکاب با استفاده از تیمارهای امواج ماکروویو و پرتو فرابنفش و کنترل آفات انباری آن. روش‏شناسی: در آزمایش اول اثر تیمارهای پرتو فرابنفش و امواج ماکروویو بر خصوصیات کیفی رطب کبکاب مورد بررسی قرار گرفت. با استفاده از دستگاه ماکروویو خانگی با توان 900 وات در مدت زمان 20، 40 و 60 ثانیه مورد تیمار قرار گرفت. به منظور تیمار رطب با پرتو فرابنفش اشعه ی یووی سی با شدت 72/0 ژول بر متر مربع در مدت زمان 10، 20 و30 دقیقه استفاه شد. پس از اعمال اندازه گیری صفات کیفی شامل درصدکاهش وزن میوه، مواد جامد قابل محلول (TSS) ، درصد قند احیاء، درصد قندکل، ترکیبات فنلی، pH، اسیدهای قابل تیتراسیون (TA) بود. پس از اعمال تیمار در سردخانه با دمای 6 درجه سانتیگراد به مدت 4 ماه نگهداری گردید. ارزیابی صفات کیفی هر یک ماه برای مدت 4 ماه انجام شد.. در آزمایش دوم، اثر تیمارهای پرتو فرابنفش و امواج ماکروویو در کنترل آلودگی به آفت شپشه آرد L. castaneum Tribolium در خرمای کبکاب مورد بررسی قرار گرفت. خرماها در بسته های 200 گرمی قرار گرفته و در هر تکرار 20 عدد حشره کامل شپشه آرد رها سازی گردید. خرما ها با استفاده از دستگاه ماکروویو خانگی با توان 900 وات در سه سطح زمانی 20، 40 و 60 ثانیه تیمار شد. با استفاده از جعبه آلومینیمی ذکر شده در بالا، به مدت های 10، 20، و 30 دقیقه تیمار پرتو فرابنفش اعمال گردید. نمونه های تیمار شده در دمای معمولی اتاق جهت ارزیابی درصد مرگ و میر برای 3 ماه نگهداری شد. یافته‏ها: یافته ها نشان داد که اشعه ی یووی 30 دقیقه بیشترین تاثیر کمی و کیفی را در کمترین درصد کاهش وزن و مواد جامد قابل حل، تثبیت در قند احیاء، قند کل و pH، اسیدیته قابل تیتراسیون و افزایش ترکیبات فنلی را دارد. همچنین پرتو ماکرویو 40 ثانیه بیشترین درصد مرگ و میر حشره را نشان داد. نتیجه‏گیری:. نتایج نشان داد که اثر ساده روش پرتو دهی و زمان انبارداری برای تمامی صفات مورد مطالعه در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود. همچنین اثر متقابل روش و زمان جز برای صفت درصد کاهش وزن که در سطح پنج درصد معنی دار شد و برای سایر صفات در سطح احتمال یک درصد معنی دار شد.