علی پاکیزه

زمینه: در دنیای امروز که پیشرفت و دستاورد جزو ارزش های فردی محسوب می شود، داشتن معیارها و شاخص های خود ارزیابی ضروری است، اما گاهی این خود ارزیابی ها از حالت عادی فراتر رفته و آسیب رسان می شوند. به عبارت دیگر، میل به بی نقص بودن، داشتن استانداردهای عالی و ارزشیابی های انتقادی از عملکرد خود، و حساسیت بالا نسبت به اشتباهات، خصایص برجسته شخص می شوند. این کمالگرایی ناسازگارانه، در ورزشکاران نیز رایج بوده و به عنوان مانعی برای عملکرد موثر آنها عمل می نماید. هدف: پژوهش حاضر به منظور بررسی اثر بخشی اصلاح این سوگیری ها، بر کمال گرایی و تاب آوری دانشجویان ورزشکار کمالگرا اجرا گردید. روش: روش تحقیق در این پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل دانشجویان ورزشکار کمالگرای دانشگاه خلیج فارس در سال تحصیلی 1402-1401بودند که براساس معیارهای پرسشنامه چند بعدی کمالگرایی شناسایی شدند. نمونه پژوهش شامل 40 نفر از دانشجویان ورزشکار کمالگرا بودند که به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شده و با استفاده از شیوه گمارش تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. برنامه مداخله ای اصلاح سوگیری شناختی با استفاده از تکلیف دات پروب (کاوش نقطه)، به صورت فردی، و در طی 8 جلسه ی 30 تا 40 دقیقه ای اجرا گردید. یافته ها: به منظور بررسی فرضیه های پژوهش، از تحلیل کواریانس تک متغیره استفاده شد. یافته ها نشان داد که اجرای برنامه مداخله ای اصلاح سوگیری شناختی کمالگرایانه دانشجویان ورزشکار کمالگرا، ضمن کاهش میزان سوگیری شناختی کمالگرایانه (05/0P<) و ابعاد کمالگرایی دانشجویان (p<.05)، منجر به افزایش برخی از مولفه های تاب آوری از جمله سخت رویی، هدفمندی، کنترل و معنویت گردید (p<.05). نتیجه گیری: اصلاح سوگیری شناختی کمالگرایانه، این فرصت را برای ورزشکاران فراهم می کند تا ارزیابی واقع بینانه تری نسبت به توانایی ها و عملکرد خود داشته، و در مواجهه با مشکلات و چالش ها تاب آوری بیشتری داشته باشند.