علی رنجبر

تحلیل جامع مخازن با بررسی گسترده و دقیق خواص پتروفیزیکی آن قابل انجام است. پردازش تصویر در مهندسی نفت، مهندسی عمران و زمین شناسی در تعیین خواص پتروفیزیکی سنگ بسیار کاربرد دارد. یکی از دلایل مهم استفاده از فناوری تصویر برداری اشعه ایکس و پردازش تصویر، غیرمخرب بودن آن نسبت به دیگر روش ها است. در این پژوهش به بررسی و محاسبه تخلخل به عنوان یکی از خواص پتروفیزیکی سنگ با استفاده از پردازش تصاویر سی تی دندان پزشکی پرداخته شده است. به این منظور ابتدا 5 نمونه سنگ کربناته و 3 نمونه ماسه سنگ از حوضه رسوبی زاگرس فراهم شد. 5 نمونه سنگ کربناته به نسبت میزان درصد کلسیت و دولومیت دسته بندی شدند. میانگین تخلخل برای هر نمونه با استفاده از دستگاه تخلخل سنج اندازه گیری شد. برای محاسبه تخلخل با استفاده از روش های پردازش تصویر، به کمک سی تی اسکن دندان پزشکی تصاویر دیجیتال بدست آمد. سپس توسط کد کامپیوتری نوشته شده در نرم افزار متلب و اعمال فیلترها مقدار متوسط تخلخل محاسبه شد. با استفاده از الگوریت می خاص مقدار حدآستانه خاکستری در تعیین تخلخل برای نمونه سنگ های مختلف بدست آمد. نتایج نشان داد که مقدار این حدآستانه برای ماسه سنگ ها برابر با 174، کلسیت برابر با 184 و برای دولومیت بازه 157 تا 202 می باشد. نتایج بدست آمده نشان می دهد که نزدیک ترین مقدار تخلخل برای نمونه های کلسیت و ماسه سنگ در استفاده از فیلتر میانگین بر روی تصاویر می باشد. همچنین برای نمونه های دولومیت امکان استخراج دقیق تخلخل امکان پذیر نیست؛ چرا که حدآستانه خاکستری حتی پس از حذف نویز و اعمال فیلتر در بازه بزرگی قرار دارد.