علی رسولی

شوشتر یکی از شهرهای مهم خوزستان در دوره اسلامی محسوب می شده است ؛این شهر در بسیاری از دوره های تاریخی، مرکز ایالت(استان) خوزستان بوده است. شوشتر در دوره صفویه تا پهلوی اول در کانون تحولات سیاسی و اجتماعی استان خوزستان قرار داشته است. در این پژوهش به دنبال روشن ساختن دلایل رونق و افول این شهر در دوره تاریخی صفویه تا پهلوی اول می باشد. هدف: این پژوهش به دنبال شناخت عوامل رونق و افول شهر شوشتر در دوره صفویه تا پهلوی اول می باشد و سعی بر شناخت زمینه ها و محورهای موثر بر تحولات تاریخی شوشتر دارد. روش‏شناسی: در این پژوهش از روش توصیفی - تحلیلی و به کمک منابع کتابخانه ای و اسناد و مدارک آرشیوی استفاده شده است. پرسش اصلی این پژوهش این است که دلایل اصلی رونق و افول شوشتر در دوره صفویه تا پهلوی اول چه بوده است و همچنین در تحولات تاریخی، در دوره فوق الذکر، این شهر چه جایگاهی در منطقه خوزستان داشته است. می توان گفت که پاسخ اصلی و محوری این پژوهش عبارت است از اینکه عوامل خارجی و مهاجرت های صورت گرفته در شوشتر، نقش محوری در رونق و افول این شهر و در تغییرات و تحولات سیاسی و اقتصادی و فرهنگی و اجتماعی این شهر داشته است. شوشتر در دوره صفویه تا اواخر دوره قاجاریه به عنوان مرکز ایالت خوزستان محسوب می شده است و جایگاه مرکزی در خوزستان داشته است اما این جایگاه در اواخر دوره قاجاریه تغییر پیدا می کند و با قدرت گیری سردار سپه در سال 1303 ه.ش مرکزیت خوزستان به اهواز منتقل می شود. یافته‏ها: در این پژوهش به دلایل رونق و افول شوشتر در دورهای صفویه تا پهلوی اول پرداخته است و تا حدود زیادی ابعاد مختلف رونق و افول این شهر را مشخص نموده است. اینکه چه عواملی در رونق این شهر تاثیرگذار بوده و چه عواملی به افول این شهر انجامیده از جمله یافته های این رساله است.