احسان حیدرزاده

همزمان با رشد و گسترش شهرها، بسیاری از اراضی که در گذشته عملکرد کشاورزی و باغ داشتند در محدوده و حریم شهری قرار گرفتند و به زیر ساخت و ساز رفتند. از همین رو، امروزه حفظ و گسترش فضاهای سبز شهری به یک سیاست کلیدی برای مدیریت پایدار شهری تبدیل شده است. عوامل متعدد از جمله ارزش بالای اراضی شهری همواره مانعی برای ایجاد فضاهای سبز شهری بوده است و لذا اراضی بلااستفاده و قهوه ای را می توان به عنوان یک ظرفیت بالقوه برای تبدیل به فضاهای سبز شهری قلمداد کرد. همین مساله سبب شد در پژوهش حاضر، به موضوع انتخاب فضای سبز مناسب برای تغییر کاربری یک باغ متروکه در منطقه 9 شهر شیراز پرداخته شود. روش پژوهش توصیفی تفسیری و مبتنی بر مطالعات اسنادی، پیمایش میدانی و نظرات کارشناسی است. گردآوری شاخص های موضوع از منابع معتبر انجام گرفته و سپس به کمک مدل تحلیل سلسله مراتبی مورد مقایسه و سنجش قرار گرفته اند. انواع فضاهای سبز پیشنهادی برای سایت مورد نظر شامل سه گزینه «پارک منطقه ای»، «پارک بانوان» و «باغ خانواده» بوده است. یافته ها نشان می دهد مهمترین معیارهای موثر بر جانمایی و طراحی پارک های شهری به ترتیب شامل کالبدی، جغرافیایی- اقلیمی، کاربری، دسترسی، اجتماعی و اقتصادی هستند. همچنین خروجی مدل نشان می دهد از میان سه گزینه پیشنهادی، طراحی پارک منطقه ای (با امتیاز 408/0) نسبت به پارک بانوان (با امتیاز 310/0) و باغ خانواده (با امتیاز 282/0) دارای ارجحیت است که در پایان مقاله به تفسیر آن پرداخته شده است.