احسان حیدرزاده

رونق گردشگری در یک شهر یا منطقه به مانند حرکت بر روی لبه تیغ است زیرا گردشگری به موازات مزایایی که به همراه دارد، می­تواند پیامد­هایی منفی را نیز به دنبال داشته باشد. بنابراین تنها زمانی می­توان وضعیت گردشگری یک شهر را موفق ارزیابی نمود که به موازات جلب رضایت گردشگران، به پایداری منطقه و جامعه میزبان آسیبی وارد نسازد. از همین­رو، پژوهش حاضر سعی دارد عوامل تحقق گردشگری پایدار در شهرهای مناطق کوهستانی را به کمک استخراج و تحلیل نظر گردشگران مورد شناسایی قرار دهد. روش پژوهش توصیفی تحلیلی و مبتنی بر مطالعات اسنادی و پیمایش میدانی است. متغیرهای موضوع از منابع معتبر داخلی و خارجی گردآوری شده و از آنها برای تدوین سوالات پرسشنامه بهره گرفته شده است. جامعه هدف، گردشگران مراجعه کننده به شهر خوانسار در فروردین 1400 هستند. با توجه به تعداد متغیرهای مورد پرسش که 34 عدد بوده است، حجم نمونه 170 نفر انتخاب شده است که 5 برابر تعداد متغیرهاست (که این نسبت برای مدل تحلیل عاملی مناسب است). لذا پس از بررسی روایی و پایایی سوالات، داده­های مستخرج از پرسشنامه­ها در نرم­افزار SPSS وارد شده و به کمک مدل تحلیل عاملی اکتشافی مورد تحلیل قرار گرفته­اند. یافته­ها نشان می­دهد عوامل گردشگری پایدار در شهرهای مناطق کوهستانی به ترتیب شامل «خدمات شهری»، «نیازمندی­های اولیه»، «جذابیت­های تفریحی»، «فرهنگ جامعه میزبان»، «اقتصادی»، «زیست­بوم طبیعی»، «جذابیت­های فرهنگی» و «پایداری» می­باشند. همچنین در مورد شهر خوانسار بیشترین ضعف در دو عامل «پایداری» و «نیازمندی­های اولیه» خودنمایی می­کند که بر همین اساس، راهبردهایی برای پاسخ به این ضعف­ها پیشنهاد گردیده است