احسان حیدرزاده

تبیین موضوع: در حال حاضر شهر کرمانشاه به عنوان بزرگترین شهر کُردنشین کشور و مرکز استان، در تحقق فضاهای شهری سرزنده ناموفق عمل نموده است. البته خیابان نوبهار جزو معدود فضاهای این شهر است که به سبب حضور پُر جنبت و جوش مردم، تا حدودی سرزنده قلمداد می­شود. لذا پژوهش حاضر تلاش دارد با تحلیل وضعیت این خیابان، ضمن ارائه راهبردهایی پیشنهادی برای آن، راه را برای ارتقای سرزندگی سایر فضاهای شهری کرمانشاه، روشن و هموار نماید. روش: پژوهش حاضر تحلیلی-تفسیری است. لذا ابتدا شاخص ­های سرزندگی از پژوهش­ های معتبر داخلی و خارجی استخراج شده و به صورت سوالات پرسشنامه­ای تنظیم شده­اند. روایی سوالات با دریافت نظر کارشناسان و پایایی با محاسبه آلفای کرونباخ (806/0) مورد بررسی و تایید قرار گرفته است. جامعه آماری شامل کلیه شهروندان کرمانشاهی است که برای خرید یا تفریح به خیابان نوبهار مراجعه داشته­اند. حجم نمونه نیز بر مبنای فرمول کوکران 384 مورد بوده است که به تقریب 400 در نظر گرفته شده است. همچنین نمونه ­گیری به صورت تصادفی ساده صورت پذیرفته است. تجزیه و تحلیل داده­ها در نرم ­افزار SPSS و به کمک مدل­ های تحلیل عاملی و رگرسیون چند متغیره خطی انجام گرفته است. یافته ‎ها: یافته­ های پژوهش نشان می ­دهد حدود 38 شاخص، نمایانگر سرزندگی یک خیابان تجاری شهری هستند که در قالب 8 عامل شامل «پیاده ­مداری»، «فضایی برای ماندن»، «نشاط­ بخشی»، «راحتی خرید»، «دسترس ­پذیری»، «همه ­شمولی»، «انعطاف­ پذیری» و «خاطره­ انگیزی» دسته ­بندی می­ شوند. در این میان، دو عامل پیاده ­مداری و فضایی برای ماندن بیشترین تاثیر را بر جلب رضایت مردم از سرزندگی یک خیابان تجاری دارند که باید مورد توجه برنامه­ریزان و طراحان شهری قرار گیرد. نتایج: اگرچه خیابان نوبهار در شهر کرمانشاه از سرزندگی نسبتا مطلوبی برخوردار است اما نارضایتی مراجعه ­کنندگان در دو عامل «دسترس­پ ذیری» و «همه­ شمولی» مشهود است. از همین­رو، در انتهای مقاله، راهبردهایی برای ارتقاء این دو عامل ارائه شده است.