احسان حیدرزاده

سکونتگاه های غیررسمی را می توان نمونه بارزی از محیط های با سطح پایین توسعه اجتماعی قلمداد کرد که ساکنان آنها با مشکلات و محدودیت های عدیده ای مواجه هستند. از همین رو در این پژوهش، شاخص های توسعه اجتماعی از طریق پرسشنامه از ساکنین پنج سکونتگاه غیررسمی در شهر همدان مورد پرسش قرار گرفته است. متغیرهای مورد بررسی به کمک مدل تحلیل عاملی در پنج عامل «تعاملات اجتماعی»، «توان اقتصادی»، «خدمات محلی»، «توزیع خدمات» و «حق شهروندی» دسته بندی شده اند. همچنین ارزیابی امتیازات عاملی در محلات مورد بررسی نشان می دهد ترتیب محلات بر مبنای سطح رضایتمندی ساکنین از توسعه اجتماعی شامل منوچهری، مزدقینه، خضر، حصار و دیزج بوده است. در ادامه به کمک مدل تحلیل رگرسیون چندمتغیره خطی وزن عوامل پنجگانه در تحقق رضایت از توسعه اجتماعی محاسبه شده است که عامل توان اقتصادی با وزن 0.429 بیشترین تاثیر را نشان می دهد. نتایج پژوهش نشان میدهد اولویت نخست افزایش رضایت ساکنین از توسعه اجتماعی در تمامی محلات مربوط به عامل «توزیع خدمات» است. در وهله بعد اولویت توسعه اجتماعی برای محلات حصار و دیزج مربوط به عامل «توان اقتصادی»، برای محلات خضر و مزدقینه مربوط به عامل «حق شهروندی» و برای محله منوچهری مربوط به عامل «خدمات محلی» است. بنابراین اصلی ترین راهبردی که میتواند در دستور کار مدیران شهری قرار گیرد، ایجاد توازن و عدالت در توزیع خدمات و زیرساخت ها در سطح شهر همدان و سوق دادن کاربری های خدماتی و عمومی به سمت محلات غیررسمی خواهد بود.