چکیده
بیماری اسکلروتینیایی ساقه با عامل Sclerotinia sclertiorum یکی از مخرب ترین بیماری های خانواده سیب زمینیان (Solanaceae) به خصوص گوجه فرنگی، در ایران می باشد. سودومونادها ی فلورسنت با تولید متابولیت های مختلف مانند آنتی-بیوتیک ها، سیانید هیدروژن و آنزیم های خارج سلولی می توانند موجب کنترل عوامل بیماریزای گیاهی شوند. از جمله مهمترین این انتی بیوتیک های تولیدی توسط این باکتری ها که علیه بیمارگرهای رده قارچی مختلف موثر است می توان به DAPG اشاره کرد. در این پژوهش 57 سویه سودوموناس فلورسنت از ریزوسفر خیار، گندم، جو، گوجه و تره و نخود در مناطق مختلف استان بوشهر جداسازی شد. برای ردیابی سودوموناس های فلورسنت واجد ژن کلیدی phlD دخیل در بیوسنتز آنتی بیوتیک DAPG، واکنش زنجیره ای پلیمراز (PCR) با استفاده از دو پرایمر B2BF و BPR4 انجام شد. نتایج نشان داد از بین سویه ها ی مورد بررسی، 21 سویه ی Gbco2، Wh29-2، WT1-48، B2-11، B1-10، W2O، BD8 ,WKZ1-87، GA48-2، M2-21، GB22-1، Wh-M3، WBO11، M2-15، T26، B1-3، RN1-8، Wh-DN2،BT9، WKZ1-24، B2-14، دارای ژن مورد نظر بودند. سویه های باکتری از نظر جلوگیری از رشد میسلیومی S. sclerotiorum از طریق آزمون کشت متقابل روی دو محیط کشت KB و PDA NA در شرایط آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گرفتند. از بین آن ها سویه های Wkz1-24، B2-11، Wh-M3، Wh-DN2، B1-10 و UTPF101 که دارای بیشترین قدرت قابلیت بازدارندگی از رشد قارچ بودند برای مطالعات بعدی انتخاب شدند. توانایی تولید متابولیت های ضد میکروبی (تولید ترکیبات فرار، پروتئاز و سیانید هیدروژن و تولید آنتی بیوتیک) و صفات مربوط با فعالیت افزایش دهندگی رشد (انحلال فسفات نامحلول و تولید سیدروفور و ایندول استیک) در شرایط آزمایشگاهی سنجیده شد. به منظور بررسی مقاومت ارقام گوجه فرنگی، عکس العمل دوازده رقم گوجه-فرنگی شاملTessera F1 ,Platera ,Afamia ,Rally ,Vernal F1 ,Alindi 811F1 ,Savarona ,Cinde1 ,Litani ,Pitenza کارون و زمان نسبت به بیماری S. sclerotiorum در شرایط گلخانه ایی سنجیده شد. در نهایت توانایی سویه های منتخب در شرایط آزمایشگاهی از نظر کنترل بیماری روی رقم نیمه حساس در گلخانه مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که بیشترین میزان ترکیبات فرار، سیانید هیدروژن، تولید پروتئاز، سیدروفور و ایندول استیک در سویه UTPF101، B1