فریده السادات حسینی

هدف از این پژوهش طراحی ساختار شناختی زیر بنایی رفتار گردشگر سالمند بود. در سالهای اخیر تاثیرگذاری سیستم های شناختی بر رفتار، مورد توجه محققان حوزه رفتار گردشگر قرار گرفته و ضرورت مطالعه ابعاد مختلف سیستم شناختی گردشگران احساس شده است. از سوی دیگر تغییرات هرم جمعیتی ایران به سمت سالمند شدن جمعیت، منجر به شکل گیری بازار نوظهور گردشگری سالمندی گردیده و طراحی استراتژیهای اثربخش برای این بازار مستلزم درک مناسب از رفتار گردشگر سالمند ایرانی می باشد. بر همین اساس پژوهش حاضر به روش تلفیقی به منظور بررسی ساختار های شناختی بعنوان بخشی از سیستم شناختی گردشگران سالمند انجام شد. در این پژوهش با بهره گیری از نظریه زنجیره هدف-وسیله، نقشه ساختار شناختی گردشگران سالمند نسبت به مقاصد سفر داخلی و اقامتگاه سفر طراحی و ارتباط ساختار شناختی مقصد و نیات رفتاری مورد مطالعه قرار گرفت. در این راستا مصاحبه عمیق بر مبنای تکنیک نردبانی با 30 گردشگر سالمند شهر شیراز صورت گرفت و پس از تحلیل محتوا و ترسیم نقشه ساختار شناختی، پرسشنامه ساختار شناختی مقصد تدوین و بهمراه پرسشنامه نیات رفتاری توسط 305 گردشگر سالمند شهر شیراز که به روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی انتخاب شده بودند، تکمیل گردید. این ابزارها شواهد روایی و پایایی مناسبی را نشان دادند. در این مطالعه از مدل معادلات ساختاری برای بررسی میزان ارتباط ساختار شناختی مقصد و نیات رفتاری استفاده شد. یافته های نقشه ساختار شناختی اقامتگاه در برگیرنده 14ویژگی، 9پیامد و 4 ارزش بود و 6 زنجیره کلیدی هدف-وسیله در این ساختار شناسایی گردید. در نقشه ساختار شناختی گردشگران سالمند نسبت به مقصد نیز 12ویژگی، 11 پیامد و 5 ارزش مشخص گردید و 7 زنجیره کلیدی هدف-وسیله در این ساختار بدست آمد. نتایج بخش کمّی پژوهش، همبستگی بالای ساختار شناختی و نیات رفتاری را نشان داد که حاکی از آن است که ساختار شناختی پیش بین قوی نیات رفتاری گردشگران سالمند ایرانی محسوب می شود. پیشنهادات نظری و کاربردی مبتنی بر یافته های پژوهش در بخش بحث و نیتجه گیری مطرح شدند