غلامرضا جمالی

زمینه و هدف: پدیده حضور غیر موجه(پرزنتیسم) می تواند یکی از مشکلات رایج در سازمان های امروزی باشد. هدف این پژوهش ارائه یک مدل کیفی برخاسته از تئوری داده ­بنیاد جهت تحلیل عملکرد سازمانی با تاکید بر حضور غیر موجه(پرزنتیسم) در شرایط چندموجی کرونا در سازمانهای دولتی می­باشد. روش کار: با به کارگیری روش کیفی (روش داده بنیاد) با انجام مصاحبه های نیمه ساختاریافته با 11 نفر از خبرگان و اعضای هیئت علمی سازمانهای دولتی صورت گرفته است. برای تجزیه و تحلیل داده­های کیفی از نرم­افزارهای ماکس کیودا استفاده شده است. مصاحبه ها ضبط می‏گردید تا با پیاده سازی مجدد، مرور گفتگوها و تحلیل، بررسی دقیق­­تری نسبت به دیدگاه‏های طرح شده مشارکت کنندگان انجام شود. تعدادی از مصاحبه­شوندگان اجازه ضبط مصاحبه را ندادند که با یادداشت برداری از مصاحبه، موارد به شکل متنی به نرم افزار جهت کدگذاری منتقل گردید. پس از کدگذاری مصاحبه­ها اطلاعات جهت جمع بندی نهایی به (اکسل) منتقل شد. در پایان تحلیل داده­ها به شیوه کدبندی باز، محوری و انتخابی انجام گردید. یافته ها: نتایج نشان داد پدیده اصلی پرزنتیسم به سه مقوله اجتنابی، نگرشی و مزورانه و نمایشی، پدیدآورندگان به دو دسته عوامل سازمانی و فردی، شرایط زمینه‏ای به سه دسته عوامل شغلی، سازمانی و محیطی، مداخله گرها به پنج دسته عوامل خدمات اجتماعی، توانمندسازی کارکنان، کسب شایستگی استخدامی، فضای اعتماد و احترام و عدالت سازمانی و راهبردهای کاهش ،شامل تعادل بین کار و زندگی، آسیب­شناسی شغل، نیازسنجی آموزشی شغل، مدیریت دورکاری و افزایش مهارت ارتباطی بین مدیران و کارکنان و پیامدها به دو دسته منفی و مثبت طبقه بندی گردید. نتیجه گیری: یافته­ها نشان داد که شرایط زمینه‏ای پرزنتیسم به سه دسته عوامل شغلی، سازمانی و محیطی دسته‏بندی می‏شوند. در این پژوهش با اتکا به ایده های استخراج شده از متن مصاحبه ها، و بررسی ادبیات موضوع مداخله گرهای پرزنتیسم به پنج دسته عوامل خدمات اجتماعی، توانمندسازی کارکنان، کسب شایستگی استخدامی، فضای اعتماد و احترام و عدالت سازمانی تقسیم شدند.