حسن الهیاری

بیماری مالاریا یکی از شایع­ترین بیماری ­های عفونی به شمار می ­رود که رشد وشیوع آن بستگی به شرایط محیطی و اقلیمی هر منطقه دارد. دولت پهلوی به منظور تامین سلامت عمومی در جامعه اقداماتی جهت جلوگیری از شیوع این بیماری انجام داد. در سال های 1334تا 1347ش، استان هفتم، فارس، که شامل بخش زیادی از نواحی کرانه ­ای و پس کرانه ­ای خلیج فارس نیز بود، به دلیل موقعیت جغرافیایی، جزء مناطق آسیب پذیر نسبت به این بیماری به شمار می ­رفت. لذا هدف اصلی این پژوهش بررسی و تحلیل اقدامات دولت پهلوی جهت کنترل و جلوگیری از گسترش بیماری مالاریا در استان فارس در خلال سال های 1334 تا 1347ش است. روش پژوهش در این مقاله توصیفی ـ تحلیلی است و گردآوری داده ­ها با مراجعه به منابع دست اول تاریخی و اسناد منتشر نشده محلی(فارس) انجام شده است. یافته ­های پژوهش نشان می ­دهد که دولت پهلوی در چارچوب برنامه­ های عمرانی هفت ساله دوم و سوم راهکارهایی را در درمان و ریشه کن نمودن این بیماری نظیر عملیات سم پاشی، اعزام کیپ ­های بهداشتی تخصیص بودجه ویژه و اجرای برنامه­ های آموزشی انجام داد. بررسی آماری نشان می ­دهد این اقدامات در پیشگیری از شیوع و کنترل بیماری مالاریا در فارس به طور نسبی موفق و نتیجه بخش بود. با این حال اجرای این طرح در فارس بدون چالش نیز نبود.