حسن الهیاری

یکی از مسائل تاریخ معاصر ایران، بحران قحطی فراگیر در اواخر دورۀ پهلوی اول تا اوایل دورۀ محمدرضاشاه بود. هم زمانی این پدیده با جنگ جهانی دوم و اشغال کشور توسط متفقین بر شدت این بحران افزود. این مسئله در نواحی جنوبی ایران جدی تر به نظر می رسید. آنچه در این زمینه کمتر به آن توجه شده است، بررسی حیات روستایی در ضمن این بحران است. این پژوهش در پی آن است تا ضمن تشریح شرایط روستاهای بوشهر در دورۀ قحطی مدنظر، اقدامات انجام شده و پیامدهای بحران مذکور را بررسی نماید. این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از منابع مکتوب، اسناد آرشیوی و مطبوعات انجام شده است. نتایج این تحقیق نشان می دهد اکثر روستاهای نواحی مذکور در منطقۀ خلیج فارس درگیر این بحران بوده اند. در این بین، اقدامات دولت مرکزی و مدیران محلی، کدخدایان و خوانین، نتوانست این بحران را کنترل کند. به همین خاطر مرگ ومیر فراوان، بروز ناامنی گسترده و سرانجام مهاجرت گستردۀ مردم روستایی به شهرهای بزرگ آن دوره؛ از جمله نتایج این بحران بوده اند.