حبیب اله سعیدی نیا

در دوره پهلوی دوم، برنامههای عمرانی برای تخصیص درآمدهای دولتی بر حوزههای مختلف جامعه برنامهریزی شده بود. این در حالی است که درآمدهای نفتی، از جمله مهمترین عامل در بودجهبندی حوزههای مختلف از جمله حوزه اجتماعی، فرهنگی در برنامههای عمرانی کشور میتواند محسوب شود. از این رو این مقاله درصدد است با استفاده از روش توصیفی_تحلیلی ضمن بررسی درآمدهای نفتی، جایگاه حوزه اجتماعی، فرهنگی در برنامههای عمرانی را نیز تحلیل نماید. یافتههای پژوهش نشان میدهد پس از کشف نفت درآمدهای نفتی در قالب برنامههای عمرانی باهدف توسعه در حوزههای مختلف جامعه به صورت بودجهبندی درآمد. اما به جهت عدم توازن منطقی میان تخصیص درآمدهای نفتی بر این حوزهها برنامههای فرهنگی برای تخصیص بودجه در اولویت برنامه دولت نبودند. از این رو در دوران پهلوی هزینه اندکی از درآمدهای نفتی در قالب برنامههای عمرانی به این حوزه تخصیصیافته بود. با این وجود نفت و درآمدهای نفتی یکی از شاخصها و بنیانهای اساسی در تحولات داخلی و یکی از مهمترین عوامل تأثیرگذار بر حوزه اجتماعی فرهنگی ایران در این بازه زمانی، محسوب میشود.