جهانگیر حیدری

جوامع بشری به سرعت در حال گسترش به سوی زندگی شهری است به گونه ای که امروزه به عنوان یک پدیده، دغدغه خاطر بسیاری از جامعه شناسان شده و ذهن آن ها را به چالش کشیده است، بالاخص در کشور های در حال توسعه که رشد شهر گرائی بیشتر از کشور های توسعه یافته می باشد. در ایران نیز توسعه شهری با روندی سریع و شتابان همراه بود که این انبساط بی رویه، مصائب و معضلات را با خود به همراه داشته است که در این میان حاشیه نشینی به عنوان آینه تمام نمای مسائل اجتماعی(ناسازگاری، انحرافات، ناهنجاری ها، آشفتگی ها، نظم گریزی، فقدان انسجام اجتماعی وغیره) رخ نمایانده و جامعه شناسان را به طور اعم و جرم شناسان را به طور اخص برای حل آن به مبارزه می طلبد. حاشیه نشینی در نقش یک عامل برونی تاثیر گذار، و به دلیل بازخورد اجتناب ناپذیر و اجباری که به لحاظ موقعیت تحمیلی بودنش به روی صاحبان خود دارد و همچنین به عنوان یک محیط اجتماعی-اقتصادی، سیاسی، فرهنگی در نحوه تعاملات دولت با ساکنین، از اهمیت دو چندانی در مطالعات جامعه شناسی برخوردار شده است. این مقاله به روش اسنادی-کتابخانه ای انجام گرفته است. هدف این مقاله تحلیل عوامل جمعی تعیین کننده در تجلی بزهکاری در مناطق حاشیه نشین بر اساس چهار معیار اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی می باشد برای دستیابی به این هدف از روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی AHP استفاده می شود. ابتدا عوامل موثر شناسایی و بررسی و سپس توسط روش AHP وزن دهی و تعیین اهمیت می-شوند. کلیه محاسبات نیز در نرم افزار Expert Choice انجام شده است. نتایج حاکی از آن است که فقدان شغل رسمی و درآمد کافی و بعد از آن مهاجرت و فقر نقش بسزایی در تجلی بزهکاری در مناطق حاشیه نشین دارد.