سیدجواد حسینی

ماهی آزاد دریای خزر Salmo trutta caspius از جمله ماهیان مهاجر بومی دریای خزر است که به ویژه در سالهای اخیر در معرض خطر انقراض قرار گرفته است. تشخیص زودهنگام جنسیت در ماهی آزاد به منظور تولید جنس ماده از اهمیت بالایی در امر پرورش برخوردار است. با توجه به اینکه در بررسی نشانگرهای تعیین روشی کارآمد و سریع برای شناسایی نشانگرهای AFLP جنسیت برخی آزادماهیان استفاده از نشانگر مولکولی دارای پیوستگی جنسی معرفی شده است، لذا در این تحقیق به منظور امکان سنجی تعیین جنسیت ماهی آزاد دریای خزر، از انتهای باله دمی 10 عدد ماهی ماده و 10 عدد ماهی نر نمونه برداری شد و با استفاده از نشانگر جهت تعیین نشانگر مرتبط با جنسیت استفاده ،MseI و EcoRI با 96 ترکیب آغازگری مختلف AFLP مولکولی شد. نتایج حاصل از واکنش زنجیرهای پلیمراز با استفاده از 96 ترکیب مختلف آغازگر، مبین ایجاد باندهای متفاوت در نرها و مادهها در حداقل 15 ترکیب آغازگری در مرحله اول بود، اما باندهای مورد نظر، در تکرار بر روی نمونههای دیگر در مراحل دوم و سوم، به طور اختصاصی در یک جنس مشاهده نشدند، که نشان دهنده عدم پیوستگی این نشانگرها به جنسیت و نرخ نوترکیبی بالاتر بوده است. با توجه به نتایج، استفاده از سایر ترکیبات آغازگرها به منظور یافتن نشانگر جنسی اختصاصی در ماهی آزاد دریای خزر توصیه میشود.