مجاهد غلامی

علی اشرف درویشیان(2017- 1941م.)، زادۀ کرمانشاه، از داستان نویسانی است که گرایشش به بازتاب واقعیّت های جهان زیستی اش در داستان هایی که نوشته، امکان آن را به تمامی فراهم آورده که جزو داستان نویسان رئالیست ایران در شمار آید. درویشیان علاوه بر آنکه خوانندگان آثارش را در تماس با فرهنگ و آداب و رسوم نواحی کُردنشین ایران قرار داده، آن ها را به مشاهدۀ تصویرهایی از فقر اقتصادی و فرهنگی، فلاکت ها و رنج هایی می برد که شخصیّت های داستانی اش با آن ها دست به گریبانند؛ شخصیّت-هایی از طبقات پایینی اجتماع که رو در رو قرار گرفتن گاه به گاهشان با طبقۀ مرفّه اجتماعی، تضاد طبقاتی و بی عدالتی اقتصادی و اجتماعی مورد انتقاد نویسنده را برملا می سازند. وی که خود به طور مستقیم با مسائل مذکور مواجهه داشته و به قدر خود برای برهم زدن این نظام ناعادلانه تلاش کرده و در این راه تاوان هایی را نیز متحمّل شده، در انعکاس داستانی آن ها، که شاید از خشونتی مبالغه آمیز نیز خالی نباشد، همواره جانب احساس مسئولیّتی عمیق را رعایت نموده و از تعهّدی که به راستی جزو دستورِ کار طرفداران نحلۀ «هنر در خدمت اجتماع» است، سر باز نزده است. در داستان های علی اشرف درویشیان مختصّات پیرنگ داستانی، صحنه پردازی و شخصیّت پردازی، ضمن تبعیّت از ویژگی های عامّ داستان رئالیستی، چهرۀ نویسنده را به عنوان یک داستان نویس رئالیست متعهّد در تاریخ داستان نویسی ایرانی، ثبت کرده است.