محمد هدایت

زمینه: تنش شوری عامل محدود کننده ای برای بسیاری از گیاهان زراعی محسوب می شود و مبارزه با آن از عمده مسائل بخش کشاورزی در مناطق خشک است. هم چنین، مدیریت تغذیه یکی از راه کارهای افزایش تولید محصول در شرایط شور در بسیاری از گیاهان محسوب می شود. ازاین رو، پژوهش های کاربردی در این زمینه می تواند راهگشای برخی از مشکلات موجود به ویژه در شرایط شور باشد. هدف: این پژوهش به منظور بررسی تأثیر محلول پاشی نیترات کلسیم و سطوح مختلف اسیدهیومیک بر ویژگی های مورفولوژیکی، بیوشیمیایی، عملکردی و ویژگی های کیفی میوه در کاشت گلخانه ای گوجه فرنگی در شرایط شور انجام شد. روش‏شناسی: آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با 3 تکرار شامل تأثیر سه فاکتور شوری در دو سطح (شامل محلول غذایی پایه و محلول غذایی با هدایت الکتریکی dS/m 5/4)، محلول پاشی اسید هیومیک در چهار سطح (0، 4/0، 8/0 و 6/1 گرم در لیتر) و نیترات کلسیم در دو سطح (صفر و 6 گرم در لیتر) بر گوجه فرنگی به صورت کشت هیدروپونیک در شرایط گلخانه ای اجرا شد. در نهایت، صفات مورفولوژیکی قطر ساقه، سطح برگ، وزن تر و خشک شاخساره، ارتفاع بوته، طول میان گره، تعداد خوشه، میانگین تعداد گل و میوه در خوشه و عملکرد کل بوته، ویژگی های بیوشیمیایی و فیزیولوژیکی شاخص کلروفیل کل، کلروفیل a و b، کارتنوئید، پرولین، نشت یونی و محتوای نسبی آب، عناصر فسفر، پتاسیم، سدیم، کلسیم و منیزیم در اندام هوایی و ویژگی های کمی و کیفی میوه، وزن میوه در خوشه، درصد ماده خشک، درجه سفتی، مواد جامد محلول، پ هاش، EC، ویتامین ث، اسیدیته قابل تیتر و لیکوپن موردبررسی قرار گرفت. یافته‏ها: نتایج بررسی تجزیه واریانس نشان داد که تیمار شوری، نیترات کلسیم و اسیدهیومیک بر تمامی صفات به جز قطر ساقه تأثیر معنی دار آماری داشت. با بررسی مقایسه میانگین ها مشخص شد که اعمال تنش شوری (5/4 دسی زیمنس) موجب کاهش صفات مورفولوژیکی و بیوشیمیایی موردبررسی شد، درحالی که محلول پاشی نیترات کلسیم و اسیدهیومیک موجب کاهش اثرات سوء تنش شور در گیاه شده و افزایش رشد گیاه را در پی داشت. در تیمار شوری 5/4 دسی زیمنس بر متر و غلظت صفر نیترات کلسیم و اسیدهیومیک بیشترین نشت یونی (6/56 درصد)، درصد سدیم برگ (663/0 درصد) و کمترین سطح برگ (141 سانتی متر مربع)، ارتفاع بوته (172 سانتی متر)، عملکرد میوه (86/3 کیلوگرم در