محمدحسین کبگانی

زمینه: زندگی در محیطی سالم و پاکیزه، یکی از عمده ترین نیازهای انسانی است. از این رو در اغلب جوامع، مسائل زیست محیطی از اهمیتی خاص برخوردار است. یکی از مهمترین مسائل زیست محیطی، جمع آوری و دفع بهداشتی زباله های شهری است. مدیریت جامع پسماند، سیستمی است که جریان پسماند، جمع آوری پسماند و روش های پردازش و دفع آن را در تعامل با یکدیگر مدیریت می کند؛ به نحوی که اهداف محیط زیستی، اقتصادی و اجتماعی مطلوب در یک منطقه مشخص به دست آید. هدف: هدف این پژوهش طراحی مدل چند هدفه برای بهینه کردن فرآیند مدیریت پسماند شهری با رویکرد فازی استوار می باشد. روش‏شناسی: به منظور رسیدن به هدف پژوهش، دو فاز کلی برای این پژوهش در نظر گرفته شده است. در بخش نخست این پژوهش به مطالعه مکانیابی، تخصیص ایستگاه های انتقال پسماند و همچنین مدیریت موجودی پسماند تولید شده و مسیریابی بهینه از مخازن موجود در شهر تا ایستگاه های انتقال در شبکه جمع-آوری پسماند شهر بوشهر پرداخته شده است. از اینرو در این بخش ابتدا به بررسی انواع هزینه های موجود در شبکه جمع آوری پسماند با توجه به شاخص های مطرح شده در مطالعات علمی و همچنین مصاحبه با خبرگان پرداخته شده است. در گام بعد دو تابع هدف حداقل سازی به منظور کاهش هزینه و همچنین تعیین مسیر بهینه با استفاده از رویکرد استوار مدلسازی گردید. همچنین وزن هر تابع هدف برای سناریوهای 20 گانه با استفاده از رویکرد فازی – شهودی تعیین شده است. همچنین در پایان بخش نخست این پژوهش، برای حل مسأله از الگوریتم رقابت استعماری و الگوریتم ژنتیک بهره گرفته شده است. در بخش دوم این پژوهش و با توجه به خروجی مرحله نخست آن، به طراحی مدل زنجیره تأمین معکوس با در نظر گرفتن مولفه های پایداری، به مطالعۀ وضعیت شبکۀ جمع آوری پسماند شهر بوشهر پرداخته شده است. در رویکرد جدید این پژوهش برای مکانیابی ایستگاه های انتقال که خروجی بخش اول می باشد، علاوه بر هدف بیشینه سازی سود، کمینه سازی میزان انتشار گاز دی اکسید کربن که به عنوان مولفه های اقتصادی و زیست محیطی در رویکرد پایداری می باشد لحاظ شده است. در گام بعد برای حل مدل دو هدفه اقتصادی - زیست محیطی، از روش مجموع وزنی که وزن های هر تابع هدف از روش فازی شهودی به دست آمده، استفاده شده است. از اینرو قابلیت و کارایی حل مدل با روش ضرایب وزنی بیشتر می شود به همین دلیل در