محمد منصوری مقدم

خلیج فارس یک حوزه امنیتی بسیار پیچیده و حساس است که در طول دهه های گذشته، رقابت های ژئوپلتیکی کانون های قدرت منطقه سبب بغرنجی بیشتر این حوزه امنیتی گردیده است. حساسیت و آسیب پذیری بیش از حدی که کشورهای منطقه در حوزه های امنیت سیاسی، اجتماعی و اقتصادی نسبت به یکدیگر احساس می کنند، سبب شده تا این کشورها امنیت خود را در گریز از یکدیگر و توجه به رویکرد «قدرت سخت» در فرایند تأمین امنیت جستجو کنند. سؤالی که در این مقاله مطرح شده، این است که راه اندازی منطقه ویژه اقتصادی ـ انرژی پارس جنوبی در جنوب ایران و توجه خاص دولت جمهوری اسلامی به این حوزه اقتصادی، چه تأثیرات و تبعات امنیتی در سطح منطقه در پی خواهد داشت؟ نویسنده تلاش کرده تا این موضوع را در چارچوب نظریه های امنیتی مکاتب روابط بین الملل بویژه نظریه «نهادگرایی نئولیبرال» مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد. نتیجه ای که از این پژوهش حاصل شده، این است که «علیرغم حساسیت و آسیب پذیری امنیتی کشورهای منطقه، منطقه ویژه اقتصادی ـ انرژی پارس جنوبی نه تنها تأثیرات منفی بر امنیت منطقه نداشته، بلکه فرصت بی نظیری در اختیار دولت جمهوری اسلامی ایران قرار می دهد تا جهت نهادینه سازی همکاری های منطقه ای بویژه در زمینه-های تجاری و زیست محیطی اقدام کند».