محمد منصوری مقدم

مقارن با شکل گیری حکومت صفویان، سلسله گورکانیان در هند تاسیس شد. شاهان این دو سلسله به تأسی از نیاکانشان، سعی در استمرار روابطی حسنه یا غیرخصمانه داشتند. اما مسئله قندهار همواره بر این روابط دوستانه تأثیرگذار بود. اداره این منطقه، به جنگ یا با سیاست، به طور متناوب در اختیار ایران و هند قرار داشت و جایگاه قندهار برای شاه عباس صفوی نیز از اهمیت ویژه ای برخوردار بود، تا جایی که پس از تثبیت قدرت و بیرون راندن مهاجمان خارجی، بازپس گیری آن اولویت اول شاه بود و سرانجام با حمله ای نظامی، آن شهر را پس از سی سال، بار دیگر تحت حاکمیت ایران بازگرداند. نظر به جایگاه قندهار در روابط ایران و هند، بررسی دلایل اهمیت این منطقه و چگونگی روند باز پس گیری آن توسط شاه عباس صفوی، موضوع اصلی این پژوهش است. نگارندگان با روش توصیفی ـ تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای، به این نتیجه دست یافتند که موقعیت سرزمینی قندهار و اهمیت نظامی، تجاری و اقتصادی آن موجب گردید تا حاکمان صفوی و گورکانی، نگاهی راهبردی با این منطقه داشته باشند. لذا شاه عباس هم نخست با تلاش دیپلماتیک سعی در باز پس گیری این شهر داشت و پس از عدم موفقیت در این زمینه، با حمله نظامی این شهر را دوباره به تصرف حکومت صفوی در آورد.